حسین سبحانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
حمید حاتمی - اساتید گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
محمدرضا توکلو - اساتید گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
علی دادار - محققین مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی

کشت دوم محصولات زراعی یکی از راهکارهای مورد توجه در افزایش بهره‌وری در کشاورزی می‌باشد. از آنجایی که عوامل آب و هوایی در مدیریت کشت محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد و کنترل عوامل جوی، اقلیمی توسط انسان ناممکن است اما انسان با تلاشی که در جهت ارتقای دانش خود نسبت به شناخت پدیده‌های جدید انجام می‌دهد می‌تواند روند تغییرات این پدیده‌ها را مورد بررسی قرار داد و در برنامه‌ریزی‌های محیطی به منظور شناسایی مناطق مساعد برای کشت دوم و کاهش خسارات افزایش تولید از آن استفاده نماید. بدین منظور یخ‌بندان های زودرس و دیررس را در استان خراسان شمالی مورد بررسی قرار داد تا زمان‌های شروع و خاتمه گه دندان‌ها را در استان شناسایی و بدین منظور با توجه به زمان برداشت گندم و جو بتوان از سویا که یک گیاه روغنی است به عنوان کشت دوم در منطقه استفاده نمود تا با یخ‌بندان های زودرس پاییز برخورد ننماید. در این راستا به منظور تهیه جدول احتمال خطر سرما زده کی، آمار درجه حرارت روزانه ثبت شده در 10 ایستگاه هواشناسی ( سینوپتییک ، کلیماتولوژی ، تبخیر سنجی ) باغ در محدوده استان خراسان شمالی در طول دوره آماری 30 ساله استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. سپس تاریخ‌های وقوع اولین و آخرین یخ و نان‌ها در طول دوره آماری به تفکیک سال برای هر ایستگاه استخراج و با استفاده از توصیه‌های مختلف آماری که ارزیابی شدند با توزیع نرمال در سطوح احتمالی 50% و 70% تاریخ وقوع اولین یخ‌بندان پاییز و آخرین یخ‌بندان بهار برای هر ایستگاه برآورد گردید و مشخص شد که زودتر این یخ‌بندان با احتمال 80% در ایستگاه شیروان در تاریخ 23 مهرماه و آخرین یخ‌بندان در استان با احتمال 50% در ایستگاه بربر قلعه شش اردیبهشت ماه می‌باشد در پایان از داده‌های فوق جهت انتخاب زمان کشت و برداشت سویا به عنوان کشت دوم در استان مورد استفاده قرار گرفت.

اولین یخ‌بندان، آخرین یخ‌بندان، کشت دوم، سویا