عراز محمد نوری راد دوجی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
سعید پور راد - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
معصومه خیرکو - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
یونس عادلی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

به منظور بررسی امکان کشت و تولید تابستان ارقام و ژنوتیپهای امیدبخش آفتاب‌گردان ( بعد از برداشت گندم) آزمایشی در تابستان 1٬389 در دو منطقه گنبد و گرگان اجرا گردید. در این آزمایش هشت ژنتیک آفتاب‌گردان اعم از ارقام بازگرده افشان و هیبرید به همراه لاینها و هیبریدهای امیدبخش مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس آماری مورد استفاده بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بود. هر تیمور در پنج خط شش متری به فواصل ردیف و فواصل بوته رویه ردیف 30x 50 سانتی‌متر کشته گردید. کشت روش کپه ای بود و در هر کپه سه عدد از زهکش گردید. در مرحله چهار - دو برگی گپه تنک گردیده و در هر کپه یک توپ نگهداری شد. عملیات داشت و یادش برتری‌های منو در طول دوره رویش براساس جدول زمان‌بندی مراحل اجرای پروژه انجام گردیده و در مرحله رسیدگی صفات زراعی مورد اندازه‌گیری قرار گرفتن. تجزیه آماری استفاده مورد ارزیابی با استفاده از آزمون F انجام گر و گروه‌بندی صفات معنی دار با استفاده از روش LSD انجام گردید. در گنبد اثر تیمار ( ژنوتیپ ) بر تمام صفات مورد بررسی به جز قطر طبق و قطر ساقه معنی دار بود. هیبرید CMS1221/1XR-14 بیشترین و نه هزار دانه ( 63/4 گرم) عملکرد دانه ( t/ha 2/969 ) و عملکرد روغن ( t/ha 1/368 ) را از آن خود کرد. این هیبرید دارای کمترین ارتفاع باطنی بود. در گرگان اثر تیمار ( ژنوتیپ ) بر تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار بود نه پدری بررسی رقم گابور با عملکرد 3/413 تشنگان به هیبرید فرخ با عملکرد 0/719 تن دانه در هکتار به ترتیب طور محسوس در اینکه مصون این ارقام این آزمایش بودن البته هیبریدهای CMS G5XR- 43 معاذ در گل بتوان 3/006 و 2/975 پرده‌دار در هکتار از نظر عملکرد دانه با رقم گابور در یک کلاس قرار گرفتن. در نهایت در راستای افزایش سطح سیب کشت و تولید در واحد سطح این محصول ترغیب کشاورزان اثر افزایش درآمد خالص بر اساس نتایج حاصل، هیبرید CMS1221/1XR-14 به دلیل دارا بودن بیشترین عملکرد دانه و روغن و تیپ رشد مناسب جهت کشت و تولید تابستان در مناطق دشت و به گنبد و ارقام دیررس گابور CMS G5XR- 43 12 گل می‌توانند جهت برنامه‌ریزی و توصیه کشت و تولید در منطقه گرگان نظر قرار گیرد.

آفتاب‌گردان، رقم، کشت تابستان، عملکرد دانه و روغن