نقش سیره پیامبر اعظم در ترسیم نقشه راه تمدن اسلامی

امروز انتشار و پخش آمیزه های اسلامی به ویژه سیره نبوی در سطح جهان و نظام بین المللی می تواند تغییراتی اساسی ایجاد کند. موضوعات اخلاقی و عاطفی و خانوادگی در دنیای معاصر در عرصه های مختلف بی نهایت به ابتذال کشیده شده است هجوم و انتشار تفکرات ناسالم از طریق ماهواره ها، شبکه های اینترنت مجلات و روزنامه ها و پخش مستهجن انواع cd ها و dvd های مبتذل خود نوعی پدیده انتشار محسوب شده که سپاه جهل با استفاده از این ابزارها بنیان های اخلاقی را در جوامع اسلامی و غیر اسلامی مورد تلاشی قرار می دهد بنابراین فرهیختگان و اندیشمندان مسلمان وظیفه دارند با استفاده از این تفکر همت و کار مضاعف اخلاق و رفتار پیامبر اعظم (ص) را که رحمت للعالمین هست در فرهنگ جهانی گسترش داده و از رسالت های توحیدی ناب و خالص نبوی دفاع جانانه به عمل آورند زیرا جذبه معنوی سیره و آیین محمدی (ص) بود که نفوذ و انتشار اسلام را در هر کوی و برزن به ویژه در قلب های پاک جوانان و محرومان نوید می داد. نور عبادت پیامبر اعظم (ص) در غار حرا اکنون بعد از چندین قرن در کل زمان و مکان به گسترده جغرافیای جهان پراکده شده است و نور افشانی می کند مشعل و چراغ هدایت مسلمانان و سایر ملل جهان گردیده است سلام بر تو ای حضرت خورشید، ای جاری ترین نور در تاریکی زمان، ای چراغ هدایت و کشتی نجات. پخش به مفهوم انتشار گسترش پراکندگی و بهم آمیختگی است. هاگراستراند (Hagrastrand) شش عامل حوزه یا محیط، زمان، موضوع، مبدا، مقصد و مسیر حرکت خاستگاه پدیده ها و نوآوری ها را از عوامل موثر و اصلی در تحلیل روند فضای جغرافیایی تئوری تراوش می داند. انتشار و گسترش یک نوآوری و یک پدیده در سراسر فضای جغرافیایی و در طول زمان پخش و تراوش گفته می شود. تئوری پخش ابتدا در سال 1953 به وسیله تورستن ها گراسترند (Hagrastrand) جغرافیدان سوئدی در دانشگاه لاند منتشر گردید و برای اولین بار او با همکاران خود نظریه پخش را در زمینه گسترش نوآوری ها و... به کار گرفت. بررسی پخش جغرافیایی سیره نبوی می تواند ما را در زمینه شناخت شرایط خاستگاه و کیفیت پخش این سیره در مقاطع زمانی یاری دهد. انتشار گسترده دعوت اسلامی و سیره نبوی و شیوه زندگی پیامبر گرامی اسلام در شبه جزیره عربستان و سپس به دیگر نقاط عالم در قرون اولیه تمدن اسلامی از نظر جغرافیدانان مسلمان و غیر مسلمان به عنوان یک پدیده خاص فرهگی شناخته می شود. این تفرک رهایی بخش بشر عصر جاهلیت را متحول کرد و به فرموده امام علی علیه اسلسالم : در آن دوران ملت ها در خوابی عمیق فرو رفته بودند، فتنه و فساد، در مجرای به راه انداختن هرج و مرج، جهان را فراگرفته بود، کارهای خلاف میان مردم منتشر شده امور زندگی از هم گسیخته بوده آتش جنگ ها زبانه می کشید، دنیا بی نور و پر از نیرنگ گشته بود، برگ های درخت زندگی به زردگی گرایید. از ثمره زندگی خبری نبود، آب حیات انسانی به زمین فرو رفته و نشانه های هدایت به کهنگی گراییده بود، پرچم های هلاکت و بدبختی آشکار شده بود، دنیا با چهره زشت و کریه به اهلش می نگریست و خشم الود باطلا لبانش رو به رو می شد. میوه دنیای آن وزفتنه و غذایش مردار بود. در درون وحشت و اضطراب و در بیرون شمشیر حکومت می کرد(نهج البلاغه، خطبه 89 ص 72) به مدت اندکی قلب بیشتر شبه جزیره عربستان و مردم جهان خصوص ایران زمان ساسانیان و روم را تسخیر کرد. ظهور السلام در عربستان برای دو کشور ایران و روم نیز به منزله دروس نواسمانیو فلسفه هایی از عدالت خواهی و پرهیزکاری علیه ستمگری و بیداد بود که مانند آب های خنک و گوارایی در دل تشنه افراد آن و در مغز متفکر جویندگان آنها جایگزین گردید. این تفکر رهایی بخش، در ترسیم نقشه راه نوین امت اسلامی در عصر حاضر اثر بخش خواهد بود. این فکر و احساس در مردم آن کشورها چنان رسوخ کرد که برای برانداختن حکومت های خودشان با پرچم داران آیین اسلامی هم آواز و هم فکر شدند و آثار این غلبه معنوی امروز هم که یک هزار و چند صد سال از آن شظهور می گذرددر خانه یکایک ملت های ایمان آورده برقرار است (ترجمه و تفسیر قرآن، زین العابدین رهنما، ص 57) کلام آخر در این مقدمه آنکه، مطالعه سیره علمی و عملی رسول اکرم و ائمه طاهرین علیه م السلام می تواند در مسیر حیات اجتماعی و موضع گیری های سیاسی ما در برخورد با قدرت های سیاسی با هماهنگ سازی فعالیت های فرهنگی و مناسبتی مساجد بخصوص کانون های فرهنگی هنری، در راستای تبیین اندیشه های نبوی و حیانی به عنوان راهبرد و نقشه راه در ایجاد بستر مناسب برای ایجاد تمدن اسلامی مایه الهام و رهگشا خواهد بود. ما در این مقاله برانیم شمه ای از فضایل و مکارم آن حضرت را که منبع تمام فیض و کمال، مهر و عطوفت، رافت و رحمت، عشق و معرفت، صداقت و عدالت در یک کلام (رحمه للعالمین) را به عنوان ترسیم نقشه راه تمدن اسلامی ارایه نماییم. امیدواریم مشعل راه اندیشمندان قرار گیرد.