کبری کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشدترویج و آموزش کشاورزی
اسماعیل کرمی دهکردی - استادیاردانشگاه زنجان

مراتع ازمهمترین منابع اقتصادی به شمارمیروند که نقش مثبت و مهمی درمعیشت خانوارهای بهره بردار روستایی ایفا می کنند مراتع علاوه برتامین علوفه دام فواید و کارکردهای دیگری همچون حفظ آب و خاک و پایداری اکوسیستم تامین پروتئین موردنیاز جامعه تولیدگیاهان دارویی وصنعتی تنظیم چرخه آب جلوگیری ازفرسایش مهارآلودگی اکوتوریسم دارند علیرغم نقش حیاتی مراتع درزندگی ما درسطح بین المللی و ملی بسیار ازمراتع به دلیل بهره برداری بی رویه و غیراصولی به شدت درحال تخریب می باشند وادامه این روند کشورمارابامشکلات متعددی ازجمله سیلهای مخرب کم آبی طوفان الودگی محیط زیست خشکسالی و قحطی مواجه خواهد کرد بنابراین طی چنددهه گذشته سیاست های متعددی برای اصلاح احیا و مدیریت پایدارآنها ازجمله تدوین واجرای طراحی های مرتعداری درقالب طرح های سی ساله تدوین گردیده است مقاله حاضربااستفادها زاسنادومطالعات کتابخانه ای به برسری تاثیر این گونه طرح ها برمعیشت های روستایی می پردازد تاریخچه این طرح ها نشان دهنده تاثیرات مثبتی برابعاد اقتصادی معیشت خانوارهای بهره بردارداشته اند ولی دررابطه باسایرابعادمطالعات جامعی صورت نگرفته است

معیشت، طرح های مرتع، بهره برداری، پایداری