معصومه گلشن - کارشناسی ارشدمهندسی بهداشت محیط
روشنک رضایی کلانتری - دکتری مهندسی عمران محیط زیست
سیمین ناصری - دکتری بهداشت محیط
مهدی فرزادکیا - دکتری بهداشت محیط

بیان موضوع : در این تحقیق تولید بیوسورفکتانت و ارتباط آن با تلقیح اولیه ی باکتریایی از خاک آلوده به فنانترن، و اثر آن برکارایی زیست پالایی، با بیوسورفکتانت های (رامنولیپید و ساپونین) اضافه شده مورد مقایسه قرار گرفت.فرضیات : برقراری شرایط مناسب برای تولید بیوسورفکتانت منجر به تجزیه ی زیستی فنانترن در حد قابل قیاس با بیوسورفکتانت های افزودنی می شود.مواد و روش تحقیق : خاک عاری از هر نوع آلودگی شیمیایی و میکروبی، به طور مصنوعی به فنانترن به میزان 50 و mg/kg 300 آلوده شد. سپس محلول نمک های معدنی حاوی سویه ی سودوموناس فاسیلیس در دو سطح (2 و 1OD600nm=) به محلول مذکور اضافه شد به طوری که نسبت 10 درصد وزنی حجمی (خاک به محلول) حاصل گردد نمونه ها روی همزن با سرعت 150 دور بر دقیقه قرار داده شدند. تولید بیوسورفکتانت، راندمان تجزیه ی زیستی و تغییرات جمعیت باکتریایی در فواصل زمانی 2، 4، 6 و 8 هفته سنجش شدند. به منظور ارزیابی کارایی بیوسورفکتانت تولیدی، محلول نمک های معدنی با غلظت یکسان از بیوسورفکتانت های ساپونین و رامنولیپیدMR01 تهیه و بعد سویه ی خالص و مخلوط میکروبی در دو سطح غلظتی (2 و 1OD600 nm =)، به خاک آلوده اضافه شد.کلیه نمونه ها و شاهد های مربوطه به صورت سه بار تکرار بر روی همزن (150 دور بر دقیقه) قرار گرفتند. پس از 8 هفته غلظت فنانترن باقیمانده در خاک پس از استخراج با استفاده از اولتراسونیک، توسط HPLC مورد سنجش قرار گرفت. جمعیت میکروبی نیز با روش MPN سنجش شد. به منظور بررسی توانایی قابلیت اجرای این روش، شرایط بهینه ی هر 3 گروه از سورفکتانت ها در خاک واقعی آلوده به ترکیبات نفتی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج : بیوسورفکتانت تولید شده توانست کشش سطحی محیط دوغابی را از 72 به mN/m 3/32 در روز ششم کاهش دهد. متوسط حذف فنانترن با غلظت اولیه ی mg/kg 50 در حضور، و عدم حضور بیوسورفکتانت های افزودنی به ترتیب 9/85%-80% و63/61% بدست آمد، در حالی که در غلظت mg/kg 300 فنانترن، این میزان برابر 82%-87/77% و3/55% بوده است. ارتباط بالایی بین تولید بیوسورفکتانت و تجزیه ی زیستی فنانترن مشاهده شد (همبستگی پیرسون = 968/0). افزایش دانسیته ی تلقیح اولیه ی باکتریایی منجر به افزایش راندمان حذف فنانترن شد (0001/0P Value < )، اما ارتباط خوبی بین حذف فنانترن یا تولید بیوسورفکتانت با تلقیح اولیه ی باکتریایی بر قرار نشد. ارتباط موازی نیز بین رشد باکتریایی و تولید بیوسورفکتانت در طول فاز رشد ثابت مشاهده شد. در میان متغیر های نوع باکتری، غلظت تلقیح اولیه ی باکتریایی، نوع سورفکتانت و غلظت فنانترن، نوع سورفکتانت اثر معنی داری زیادی بر تجزیه ی زیستی فنانترن داشت. مقایسه ی راندمان حذف فنانترن از خاک براساس نوع سورفکتانت به ترتیب (NAS)بیوسورفکتانت تولیدی < رامنولیپید < ساپونین برای هر دو سطح آلاینده بدست آمد.

دسترسی زیستی؛ تجزیه ی زیستی؛ بیوسورفکتانت؛ فنانترن