سعید متصدی زرندی - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
محمدرضا مسعودی نژاد - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو هیات موسس مرکز تحقیقات ارتقاء ایمنی و پیشگیری از مصد
اشرف مظاهری تهرانی - مربی، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کاشان
حامد پوری - کارشناس ارشد، مهندسی شیمی-محیط زیست، دانشکده مهندسی شیمی و نفت، دانشگاه صنعتی شریف

مقدمه و اهمیت موضوع: حذف آمونیاک از هوا به دلیل آسیب های شدیدی که این ماده سمی به محیط زیست و موجودات زنده می-رساند، بسیار حائز اهمیت است. فرایند تصفیه زیستی، یک روش آسان مقرون به صرفه از نظر اقتصادی‏، ساده و کارآمد و همچنین دوست دار محیط زیست برای تصفیه ترکیبات آلاینده از جریان هوا می‏باشد. این پژوهش باهدف بررسی مقایسه ای کارایی سیستم بیوفیلتراسیون با بستر کمپوست متخلخل و خاک فراوری شده در تصفیه گاز آمونیاک انجام شده است. مواد و روشها: برای حذف گاز آمونیاک از دو ستون به ارتفاع 45 سانتی متر و قطر داخلی 14سانتی متر از جنس Plexiglass شفاف استفاده شد. ستون ها تا ارتفاع 26 سانتی متر با بستر کمپوست و دیگری با بستر خاک فراوری شده پرشد و همچنین گوش ماهی به نسبت 4 : 1 جهت متخلخل نمودن بستر استفاده شده است. در این مطالعه، کارایی صافی های زیستی در ده گذرحجمی مختلف (1، 2 ،3، 4، 5، 6، 7، 8، 9و10لیتر بر دقیقه) و 5 بازه مختلف غلظت (20-0، 40-20، 60-40، 80-60، 100-80 جزء در میلیون) در دمای 25 درجه سانتی گراد و محدوده رطوبت بهینه بررسی شده است.نتایج و بحث: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با افزایش گذرحجمی و غلظت گاز آمونیاک به دلیل کاهش جمعیت میکروبی، میزان بازدهی کاهش می‌یابد. بازدهی بستر کمپوست متخلخل بین 6/84 تا 2/98 و بازدهی بستر خاک فراوری شده بین 5/91 تا 100 درصد متغیر بوده است. بیشترین بازدهی در هر دو بستر در بار جرمی ورودی g/(m3h) 19/0رخ داده و برای بستر کمپوست متخلخل 2/98% و برای بستر خاک فراوری شده برابر 100% بوده است. بیشترین بازدهی برای بستر ‌کمپوست متخلخل و خاک فراوری شده در بازه‌ی ppm 20-0 و دبی یک لیتر بر دقیقه و زمان ماند بسترخالی240 ثانیه بوده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده فرآیند تصفیه زیستی برای حذف آمونیاک از هوا کارآمد می باشد. ازطرفی بستر خاک فراوری شده کارایی بیشتری نسبت به بستر کمپوست متخلخل دارد.

آلودگی هوا، آمونیاک، فیلتر زیستی