بررسی ویژگی های شیمیایی ورمی کمپوست حاصل از پوست انار

قرن هاست که کمپوست کردن به عنوان یک وسیله جهت برگشت مواد آلی به خاک و بهبود حاصلخیزی و خصوصیات ساختار خاک به کار برده می-شود. ورمی کمپوست یک بیوتکنولوژی ساده کمپوست است ،که در مقایسه با تیمارهای سنتی میکروبی منجر به تبدیل زیستی توده ضایعات به بیومس کرم و فضولات آن خواهد شد. انار به لحاظ اقتصادی یکی از محصولات مهم ایران است که ضایعات آن (عمدتا شامل پوست) در کارخانه عصاره-گیری یک مشکل محیط زیستی به حساب می آید. لذا تبدیل آن به کود آلی می تواند نه تنها موجب بر طرف نمودن مشکل زیست محیطی شود بلکه می تواند به عنوان کود ارزشمند ورمی کمپوست جهت تولید بهتر و بیشتر محصولات کشاورزی به کار رود. هدف از این مطالعه مشخص نمودن تاثیر اختلاط مواد خام، اندازه ذرات، حضورکرم و دوره کمپوست کردن اولیه قبل از فعالیت کرم بر پارامترهای شیمیایی کود حاصل می باشد. به منظور انجام این آزمایش پوست انار به وسیله ماشین کاه خردکن به قطعات 8 میلی متری خرد شد و به منظور نگه داری رطوبت در حد بهینه (80%-60) با خاک اره مخاوط گردید. آزمایش با استفاده از 7 ماده مخلوط مختلف پس از یک بار آب شویی به مدت 6 ماه به شرح زیرانجام پذیرفت. کود اسبی(A)، پوست انار خردشده در مخلوط با خاک اره به نسبت 1:1 (B)،پوست انار خردنشده در مخلوط با خاک اره به نسبت 1:1 (‍C) و ترکیب دوتایی و سه تایی این تیمارها) ,(A+B(B+C),(B+C) و (A+B+C) ، در غیاب کرم (به عنوان تیمار شاهد)و در حضور کرم (پس از روزهای 12، 24و 36 از شروع آزمایش). در مجموع تعداد 28 تیمار که با محاسبه 3 تکرار در کل 84 واحد آزمایشی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در نهایت در همه تیمارها، کربن آلی، و نسبت کربن به نیتروژن کاهش یافت ولیکن اسیدیته و مقدار فسفر افزایش داشت. هدایت الکتریکی به جز تیمارهای(B+C)، (B)، (C) کاهش نشان داد. و تقریباً در همه تیمارها پتاسیم کاهش و نیتروژن افزایش یافت، به طوری که کمترینکربن آلی و نسبت (C/N) در بسترهای دارای کرم و هم چنین در بسترهای شاهد (بدون کرم) در تیمار A مشاهده شد. در حالی که بالاترین میزان نیتروژن در تیمار با حضور کرم در روزهای 24 و 36 دیده شد. کمترین مقدار نیتروژن و بالاترین نسبت کربن به نیتروژن در تیمار(C) با شروع فعالیت کرم در روز 12 گزارش گردید. هم چنین مشاهده کمترین میزان فسفر در تیمار (C) در عدم حضور کرم صورت پذیرفت. در مجموع نتایج نشان دادپوست انار خردشده نسبت به نوع خردنشده تنها پتاسیم بیشتر و نسبت C:N کمتر داشت. و در بقیه پارامترها تفاوت معنی داری نشان نداد.هم چنین فعالیت کرم در این مواد می تواند pHرا افزایش وEC و کربن آلی و C:N را کاهش دهد. اما در عناصر ماکرو بی تاثیر است. به طوری که عملکرد آن با بسترهای شاهد (بدون کرم) تفاوت معنی داری نخواهد داشت. دوره کمپوست نمودن اولیه، قبل از شروع فعالیت کرم (به خصوص 36 روز) می تواند به عنوان بهترین کیفیت کود کرم به کار رود. هم چنین اندازه کوچکتر ذرات (8 میلی متر) در برخی پارامترهای شیمیایی بستر در مدت 6 ماه موثر واقع می شود. در نهایت این پژوهش نشان داد که امکان تولید ورمی کمپوست از پوست انار وجود دارد و در مجموع فعالیت کرم باعث بهبود ویژگی های شیمیایی کود حاصل خواهد شد.ولیکن برای حصول کودی مناسب اختلاط آن با موادی چون کود اسبی ضروری است.بنابراین تولید ورمی کمپوست از پوست انار می تواند روشی جدید در جهت مدیریت پسماند به منظور حفاظت از محیط زیست مطرح شود.

Keywords:

ورمی کمپوست , ضایعات انار , کود آلی