محمدعلی ززولی - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
منصور برافراشته پور - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
فرزانه ویسی - دانشگاه پیام نور واحد یاسوج، گروه مهندسی کشاورزی، دانشجوی کارشناسی مهندسی آب و خاک
زهرا برافراشته پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات بوشهر

سابقه و اهداف: نیترات یکی از آلوده‌کننده‌های منابع آب زیرزمینی است که عمدتاً در ارتباط با مناطق کشاورزی و محدوده‌های دفع فاضلاب می‌باشد. هدف از این بررسی تعیین تغییرات مکانی و زمانی نیترات و نیتریت منابع آب آشامیدنی شهرستان کهگیلویه با استفاده از سیستم GIS میباشد.مواد و روشها: این مطالعه توصیفی مقطعی بود که بر روی 18 منبع آب شرب، تعداد 108 نمونه صورت گرفت و نتایج آنالیز 5 ساله آنالیز شده توسط شرکت آب و فاضلاب با نرم‌افزار GIS نسخه 9.3 و SPSS نسخه 16 و آزمون همبستگی پیرسون آنالیز و تحلیل شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد، میانگین غلظت نیترات در سال 1385 برابر با 5/1±5/18 و در تابستان و زمستان سال‌ 1389 به ترتیب برابر با 6/4 ±20 و 2/2±83/20 میلی گرم بر گرم بود که همبستگی مستقیمی بین سال و افزایش غلظت نیترات وجود داشت (R=0.92, p=0.01). غلظت نیتریت در بیشتر سالها ثابت بوده است. تغییرات مکانی نشان دهنده کیفیت بدتر در قسمت شمال غربی می‌باشد. بهترین روش درون‌یابی برای نیترات و نیتریت کریجینگ معمولی میباشد. استنتاج: طبق نتایج میزان نیترات روند افزایشی داشته و در بعضی قسمت‌ها در حال افزایش یافتن بیش از استاندارد می‌باشد. دلایل آن زمین‌شناسی منطقه و کشاورزی میباشد که جهت جلوگیری از این روند، حریم‌گذاری چاهها، استفاده از رودخانه جهت تأمین آب کشاورزی، ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب و... باید صورت گیرد.

نیترات، نیتریت، GIS، دهدشت، تغییرات زمانی و مکانی