مهدی ریاحی خرم - استادیار، گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
مریم خوش شعار - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
مهدی هاشمی - استادیار، دانشکده شیمی دانشگاه بوعلی سینا

مقدمه و اهمیت موضوع: امروزه در ایران و سایر کشور ها، استفاده از آبهای بطری شده روند صعودی دارد؛ به طوری که در ایران در حال حاضر بیش از 100 نمونه مختلف آب بطری شده تولید و توزیع می گردد. به همین دلیل به منظور حفظ سلامتی مصرف کنندگان، کنترل شیمیایی چنین آبهایی دارای اهمیت زیادی است و هدف این مطالعه نیز بررسی کیفیت شیمیایی 7 نوع آب بطری شده مصرفی در سطح استان همدان (آبهای معدنی طبیعی دماوند، واتا، یاقوت و تیوا و آبهای آشامیدنی نینیا، سیوان و نستله) در دو فصل زمستان (90) و تابستان (91) می-باشد.مواد و روشها: این تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی بر روی 7 نمونه آب بطری شده مصرفی در سطح استان همدان صورت گرفته و از بهمن ماه سال 1390 شروع شده است. در طول مدت تحقیق در دو فصل مختلف (زمستان و تابستان) تعداد 56 نمونه از آبهای بطری شده 5/1 لیتری به صورت تصادفی از فروشگاهها خریداری گردید و آزمایشات مطابق با روش های استاندارد بر روی پیراسنجه های شیمیایی شامل: pH، قلیائیت، نیترات، سدیم، پتاسیم، فلوراید، سولفات، فسفات، سختی کل و سختی دائم، صورت گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل و با استاندارد های اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و نیز استاندارد های سازمان جهانی بهداشت مقایسه شد. نتایج و بحث: نتایج تحقیق نشان داد کهpH همه نمونه ها در محدوده استاندارد (94/6 تا 8) بودند. مقادیر قلیائیت، نیترات، سولفات، فسفات، سدیم و پتاسیم در تمامی نمونه ها در محدوده استاندارد بودند. از 56 نمونه مورد بررسی 44 نمونه دارای فلوراید کمتر از حداکثر مطلوب و 40 نمونه دارای سختی کل کمتر از حداکثر مطلوب استاندارد بودند.نتیجه گیری: نتایج حاصله نشان داد هرچند که تقریباً تمامی موارد اندازه گیری شده از حداکثر مجاز تعیین شده توسط استانداردهای اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و سازمان بهداشت جهانی کمتر بوده است ولی در اکثر موارد اختلاف معنی داری بین مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر مندرج بر روی برچسب وجود داشت.

پیراسنجه، آب بطری شده، آب آشامیدنی، کیفیت آب