حمزه علی جمالی - استادیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی قزوین
صبا مجیدی - دانش آموخته کارشناسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی قزوین
نفیسه مجیدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد شیمی تجزیه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

مقدمه و اهمیت موضوع: ترکیبات بنزن،تولوئن،اتیل بنزن،زایلن(BTEX یا(Benzene,Toluene,Ethyle benzene and Xylene توسط فاضلاب های ناشی از فرایندهای صنعتی زیادی وارد محیط زیست می گردند. این ترکیبات پس از ورود به محیط های آبی از لحاظ بهداشتی و زیست محیطی بسیار خطرناک بوده،دارای سمیت بالایی هستند. دراین مطالعه نرخ حذف BTEX از محیط آبی به روش اکسیداسیون پیشرفته UV/ TiO2 مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها:این مطالعه از نوع تجربی تحلیلی بود، که در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. راکتور مورد استفاده از نوع ناپیوسته و استوانه ای شکل به قطر داخلی cm 5/6 و طول cm30 با حجم ml 700 مجهز به لامپ UV بود که درون محفظه کوارتز و در مرکز راکتور تعبیه شد بود. از یک پمپ آکواریومی جهت اختلاط محلول درون راکتور استفاده استفاده شد. مقدار TiO2 درون راکتور 1گرم و شدت پرتوهای لامپ UV برابر با 16وات بود. این تحقیق به روش هر بار یک عامل انجام شد. بدین ترتیب که در هر مرحله، با ثابت نگهداشتن سایر عوامل ، یک عامل تغییر می یافت و اثر آن بر روی نرخ حذف آلاینده مورد بررسی قرار می گرفت.نتایج و بحث: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت و زمان ماند، راندمان حذف آلاینده افزایش می یافت. بطوری که راندمان بهینه حذف پس از 90 دقیقه در غلظت اولیهmg/L 100بدست آمد که برای بنزن،تولئن،اتیل بنزن و زایلن به ترتیب.58% ،82% ،28% و 76% بود. همچنین راندمان بهینه در غلظت اولیه mg/L 50 برای بنزن،تولئن،اتیل بنزن و زایلن به ترتیب؛62%،64%،22%و 73% بود که پی از زمان ماند 90 دقیقه بدست آمد. با افزایش زمان ماند نرخ کاهش هر یک از آلاینده ها کاهش می یافت.نتیجه گیری: با افزایش زمان ماند، غلظت آلاینده ها کاهش می یافت و تا زمان ماند 90 دقیقه راندمان خوبی داشت اما پس از این زمان راندمان حذف آلاینده ها کاهش می یافت. همچنین با افزایش غلظت اولیه آلاینده های مورد مطالعه راندمان حذف نیزافزایش می یافت.

فاضلاب صنعتی، BTEX ، نرخ حذف، اکسیداسیون پیشرفته، UV/Tio2