صیاد بداقی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
مهدی فرزادکیا - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
رامین نبی زاده - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
میترا غلامی - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران

مقدمه و اهمیت موضوع: انرژی عامل مهمی برای تامین نیازهای اساسی انسان است. تقاضای روزافزون جهانی برای مصرف انرژی، نگرانی درخصوص دسترسی به آن را افزایش داده است. تاسیسات آب وفاضلاب یکی از بخشهای انرژی بر هستند که تامین انرژی درآنها ازجنبه های اقتصادی وزیست محیطی حائز اهمیت بوده و به عنوان یک چالش برای تصفیه پایدار فاضلاب در قرن حاضر تلقی می گردد. بدین منظور هدف از این مطالعه، ارزیابی میزان انرژی مصرفی پنج تصفیه خانه فاضلاب استان آذربایجان غربی درفاصله سالهای 1388 تا 1390 می باشد. فرایندتصفیه درسیستم های موردبررسی شامل لاگون هوادهی، SBR و بیولاک می باشد.مواد وروشها: داده های مربوط به راهبری تصفیه خانه ها از طریق سوابق ثبت شده در شرکت آب وفاضلاب آذربایجان غربی، بررسی محلی، مصاحبه با اپراتورها و نیز مراجعه حضوری جمع آوری، وداده های مربوط به مصرف انرژی از کارنامه مشترک هرتصفیه خانه استخراج گردید. تجزیه وتحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار Excel و آزمون آماری ANOVA صورت گرفت. پارامترهای مصرف ویژه انرژی (برق) SPC) )specific power, energy, consumption شدت مصرف انرژی منبعSEUI) )source energy use intensity ، هزینه ویژه مصرف انرژی specific energy cost(SEC) وکارایی انرژی energy efficiency(EE) بااستفاده از رهنمودها وشیوه هایEPA , AWWARF وNYSERDA محاسبه گردید.نتایج و بحث: آنالیز نتایج نشان داد که شاخص SPC برحسب بارهیدرولیکی دردامنه 143/0 تا 959/0 و برحسب بار آلی درمحدوده 5/0 تا 584/3 قراردارد. وشاخص SEUI دردامنه 31/2 تا 414/15 برحسب Kbtu کل انرژی مصرف شده به متوسط فاضلاب ورودی (گالن درروز)، و شاخص SEC بین 68/22 تا 9327/157 ریال بر مترمکعب فاضلاب ورودی قراردارد. رابطه مصرف انرژی با میزان BODحذف شده به صورت (R2=0.60) وبا دبی فاضلاب ورودی به صورت (R2=0.62 ) بدست آمد. تصفیه خانه های ارومیه وسلماس بالاترین میزان شاخص های SPC,SEC,SEUI ونسبت کارایی انرژی را به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری: مصرف انرژی در تصفیه خانه های فاضلاب به اندازه تصفیه خانه، بار ورودی و میزان حذف BOD بستگی دارد. تصفیه خانه فاضلاب ارومیه وسلماس شدت مصرف انرژی بالاتری نسبت به سایر تصفیه خانه ها داشته وکارایی کمتری از نظر مصرف انرژی دارند. همچنین مطابق مطالعات انجام گرفته دردنیا، دراین بررسی نیز باافزایش اندازه تصفیه خانه مقدارانرژی مصرفی ویژه سیر نزولی داشت.

کارایی انرژی، تصفیه خانه فاضلاب، SPC ، SEUI ، SEC