مهدی شیرزادسیبنی - مربی،عضو هیئت علمی، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی گیلان
علیرضا ختائی - دکتری شیمی
مهرداد فرخی - دانشیار،گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی گیلان
سما تجسسی - دانشجوی کارشناسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان

زمینه و هدف: یکی از عمده ترین آلاینده های محیط زیست که در پساب صنایع مختلف از جمله نساجی وجود دارد وجود رنگ می باشد که برای انسان و محیط زیست آلودگی ایجاد کرده است. رنگهای آزو بزرگترین و بیشترین کلاس از رنگهای تجاری هستند (حدود 50%).لذا هدف از این بررسی کارایی حذف ماده رنگزای اسیدسیانین 5 آر(AC5R) از محیط های آبی با جذب بر رویپوسته گوش ماهی بعنوان جاذبی دردسترس و مقرون بصرفه درسیستم ناپیوسته است.مواد و روش ها : در این تحقیق پوسته گوش ماهی از کنار دریا در شهر انزلی در استان گیلان جمع آوری شد و سپس در دمایoC 1000 به مدت 5 ساعت حرارت داده شد. اندازه پوسته گوش ماهی نیز با آزمایش میکروسکوپ الکترونی (SEM) تعیین گردید. ابتدا زمان تعادلبا ثابت نگه داشتن بقیه پارامترهای موثر، به دست آمد که برابر با 120 دقیقه بود. سپس تاثیرpH ، غلظت اولیه ماده رنگزا، مقدااولیه جاذب بعد از زمان تعادل بررسی گردید. غلظت ماده رنگزای AC5Rنیز بااستفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 566 تعیین گردید.یافته ها : نتایج مشخص ساخت که با افزایش زمان تماس از 5 به 120 دقیقه کارایی حذف از 45/57% به 61/98% در شرایط ثابت افزایش می یابد. همچنین مشخص گردید که با افزایش غلظت اولیه رنگ و مقدار اولیه جاذب کارایی حذف به ترتیب کاهش و افزایش یافت. همچنین با افزایش pH کارایی حذف افزایش یافت. نتایج نشان دادکه سینتیک واکنش ازمعادله شبه درجه دو، و داده های تعادلی از ایزوترم فروندلیچ (R2= 0.938)بهتر پیروی می کند. همچنین ماکزیموم ظرفیت جذب برابر با (qmax= 500 mg/g) در6 pH=تعیین گردید.نتیجه گیری : به طور کلی نتایج نشان داد که می توان از پوسته گوش ماهی به عنوان یک روش سریع و موثر و مقرون بصرفه در حذف مواد رنگزااز محیط های آبی استفاده کرد.

پوسته گوش ماهی، اسیدسیانین 5 آر ، تعادل، سینیتیک، تصفیه پساب