بابک جاهد - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
سیمین ناصری - استاد گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و انسیتو تحقیقات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
فریبا خلیلی ناجی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی تهران
محمدشاکر خطیبی - دکترای مهندسی محیط زیست، استادیار دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

مقدمه و اهمیت موضوع: کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا با یک درصد از منابع آب شیرین جهان، خشک ترین منطقه جهان به شمار می روند بنابراین استفاده از فاضلاب تصفیه شده در بخش کشاورزی توسط این جهان می تواند یک راه حل واقع گرایانه برای کمبود آب شیرین در این منطقه باشد اما استفاده از پساب به منظور آبیاری با تهدیدات زیست محیطی و بهداشتی همراه می باشد که این امر بررسی کیفیت پساب قبل از استفاده را ضروری می نماید. هدف مطالعه حاضر ارزیابی کیفیت فیزیکوشیمیایی و میکروبی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر شیراز جهت استفاده در بخش کشاورزی می باشد.مواد و روشها: 20 پارمتر فیزیکوشیمیایی و 3 پارامتر میکروبی در طی دو فصل گرم (از اول فروردین تا آخر شهریور) و سرد ( از ابتدای مهر تا پایان اسفند) مورد اندازه گیری قرار گرفت. با استفاده از پارامترهای اندازه گیری شده و مدل CWQI کیفیت پساب تصفیه خانه فاضلاب شیراز در دو فصل گرم و سرد و در مجموع دو فصل تعیین گردید. همچنین احتمال تجمعی 90 درصد تک تک پارامترهای اندازه گیری شده محاسبه و با استاندارد مقایسه گردید.نتایج و بحث: مقادیر CWQI برای پارامتر های فیزیکوشیمیایی پساب تصفیه خانه شهر شیراز 87 در فصل سرد و گرم و همچنین 85 در مجموع دو فصل به دست آمد. با اعمال پارامترهای میکروبی برای محاسبه این شاخص، مقدار آن به 67 در فصل سرد و 64 در فصل گرم و مجموع دو فصل کاهش پیدا نمود. همچنین سه پارامتر فیزیکوشیمیایی EC، TDS و NO3 و سه پارامتر کلیفرم مدفوعی، کلیفرم کل و تخم انگل بیشترین سهم را در کاهش کیفیت پساب تصفیه خانه مورد مطالعه جهت آبیاری کشاورزی داشته اند.نتیجه گیری: نتایج مقادیر محاسبه شده شاخص CWQI به خوبی نشان داد که کیفیت فیزیکو شیمیایی پساب تصفیه خانه شیراز جهت آبیاری کشاورزی در فصل گرم و سرد و مجموع دو فصل خوب می باشد، اما با اعمال پارامتر های میکروبی کیفیت پساب مذکور به شدت کاهش یافته و در فصل گرم سرد و مجموع دو فصل کیفیت آن مرزی خواهد بود

پساب، استفاده مجدد، آبیاری کشاورزی، مدل CWQI