جواد بابائی - دانشجوی دوره دکتری تخصصی سلامت در بلایا و فوریتها، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
عباس استادتقی زاده - دانشجوی دوره دکتری تخصصی سلامت در بلایا و فوریتها، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
محمدجواد مرادیان - دانشجوی دوره دکتری تخصصی سلامت در بلایا و فوریتها، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
احمد سلطانی - دانشجوی دوره دکتری تخصصی سلامت در بلایا و فوریتها، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران.

مقدمه و اهمیت موضوع: برای ارتقا آمادگی نیروهای بهداشت محیط، مانوری با حضور تیمهای عملیاتی بهداشت محیط کشور در یزد از تاریخ 7 تا 9 آذرماه 1390 با سناریوی فرضی زلزله‌ای با بزرگای 6.5 ریشتر برگزارشد. تیمها درمدت سه روز ارزیابی سریع و برنامه ریزی عملیاتی کوتاه مدت دو ماهه تمرین کردند. در این مطالعه نحوه برگزاری مانور مذکور و عملکرد تیمهای عملیاتی مورد ارزیابی قرار گرفته است.مواد و روشها: اعضای تیم ارزیابی با در حضور محل و مشاهده نحوه انجام مانور، مانور را با سه نوع چک لیست محقق ساخته که روایی و پایایی آنها آزمون شده بود، از نظر میزان آمادگی تجهیزاتی، نحوه برگزاری مانور و نظرسنجی از افراد شرکت کننده، ارزیابی نمودند. چک‌لیست‌ها پس از کدبندی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و در خصوص سئوالات کیفی به روش تحلیل محتوا آنالیز شدند.نتایج و بحث: از بین 44 تیم عملیاتی، 42 تیم در مصاحبه های ارزیابی شرکت کردند. چادر محل اسکان 52.4% تیمها بزرنتی، 28.6% مسافرتی ، 9.5% پارچه‌ای، 2.4% پلاستیکی بود.7.1% از بیش از یک نوع چادر استفاده کرده‌بودند. 59.5% تیمها یک چادر برای اسکان داشتند. وسیله نقلیه 71.4% تیمها، پیکاپ بود. از نظر 69% آنها ، وسایل آنها برای شرائط اضطراری مناسب بود. همه تیمها حد‌اقل 9 وعده غذایی داشتند. وسیله ارتباطی مورد استفاده همه تیمها تلفن همراه بود و فقط دو تیم بی سیم و موبایل ماهواره ای داشتند.نتیجه گیری: نیروی انسانی خوب و با تجربه‌ای در بخش بهداشت محیط وجود دارد. تجهیزات، وسایل و ملزومات مورد استفاده تیمها بسیار متنوع بودند که بایستی توجه بیشتری به یکسان‌سازی و استانداردسازی آنها صورت‌گیرد. حدود یک سوم تیمها فاقد تجهیزات حفاظت فردی بودند. برگزاری این مانور اقدام بسیار خوبی در زمینه آماده‌سازی پرسنل بهداشت محیط کشور بود که بایستی تداوم یابد و هر سال بخشی از فرایندها تمرین گردد.

مانور، بهداشت محیط، بلایا، فوریتها