منصوره دهقانی - ستادیارگروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت وتغذیه، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
زهرا نعمت الهی - کارشناس بهداشت محیط، دانشکده بهداشت وتغذیه، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
هوشنگ ملک نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
زهرا الهامیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

مقدمه و اهمیت موضوع: مدرسه‎ ‎فضای‎ ‎اجتماعی‎ ‎خاصی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎آموزش‎ ‎و‎ ‎رشد‎ ‎شخصیت‎ ‎کودکان‎ ‎امروز‎ ‎که‎ ‎جامعه‎ ‎ساز فردایند در پناه روشهای‎ ‎آموزش‎ ‎صحیح‎ ‎و مناسب، فضای‎ ‎فیزیکی‎ ‎مطلوب‎ ‎و محیط‎ ‎مساعد‎ ‎روانی‎ ‎آن‎ ‎پایه‎ ‎گذاری‎ ‎و اداره‎ ‎می شود‎.‎‏ این‎ ‎مطالعه‎ ‎به‎ ‎بررسی‎ ‎وضعیت‎ ‎بهداشت‎ ‎محیط‎ ‎مدارس‎ ‎راهنمایی‎ ‎و ابتدایی‎ ‎شهرستان‎ ‎ارسنجان‎ ‎می پردازد‎.مواد و روشها: این‎ ‎مطالعه، یک‎ ‎مطالعه‎ ‎مقطعی- توصیفی‎ ‎می‎ ‎باشد‎.‎ جمعیت‎ ‎مورد‎ ‎مطالعه‎ ‎تمامی‎ ‎مدارس‎ ‎مقطع ابتدایی‎ ‎و‎ ‎راهنمایی‎ ‎شهرستان‎ ‎ارسنجان‎ ‎است که‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎سرشماری‎ ‎وارد‎ ‎این‎ ‎مطالعه شدند‎.‎‏ اطلاعات مربوط‎ ‎به‎ ‎شرایط‎ ‎بهداشت‎ ‎محیطی‎ ‎بوسیله‎ ‎ ‎چک‎ ‎لیست‎ ‎که‎ ‎توسط‎ ‎وزارت‎ ‎بهداشت‎ ‎تهیه‎ ‎شده است‎ ‎جمع آوری‎ ‎گردید‎.‎‏ پس‎ ‎از‎ ‎بازدید از مدارس‎ ‎و جمع‎ ‎آوری‎ ‎اطلاعات، سوالات‎ ‎مربوط‎ ‎به‎ ‎توالت، دستشویی، آبخوری، نورکلاس، بوفه‎ ‎از چک‎ ‎لیست‎ ‎استخراج‎ ‎شد و سپس داده ها ‎وارد‎ ‎نرم‎ ‎افزار ‏SPSS‏ شدند و با استفاده‎ ‎از آمار توصیفی‎ ‎تجزیه‎ ‎و تحلیل ‏گردید‎.نتایج و بحث: داده های این مطالعه نشان داد که‎ ‎‏8/68درصد مدارس‎ ‎دولتی‎ ‎و‏‎ ‎‏2/31 درصد غیرانتفاعی‎ ‎است. همچنین ‏‎ ‎‏5/62 درصد ‏مدارس‎ ‎ابتدایی و‎ ‎‏5/37 درصد مدارس‎ ‎راهنمایی‎ ‎است.‏‎ ‎‏ 3/81 درصد مدارس‎ ‎نوساز‎ ‎و‎ ‎‏7/18 درصد مدارس‎ ‎قدیمی‎ ‎اند. در‎ ‎رابطه‎ ‎با ‏تعداد کلاس‎ ‎های‎ ‎درس 7/93 درصد‎ ‎از نظرآیین‎ ‎نامه‎ ‎وزارت بهداشت وضعیت‎ ‎خوبی‎ ‎داشتند‎ ‎و‎ ‎‏3/6درصد دارای وضعیت متوسط ‏بودند.‏‎ ‎‏ باتوجه‎ ‎به‎ ‎اینکه‎ ‎دانش‎ ‎آموزان‎ ‎بیشتر وقت‎ ‎خود‎ ‎را در مدارس‎ ‎در کلاس‎ ‎های‎ ‎درس‎ ‎سپری می کنند‎ ‎باید‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎اهمیت‎ ‎داده‎ ‎شود‎.‎‏ 2/81 درصد از آبخوری‎ ‎ها‎ ‎وضعیت‎ ‎خوب و 8/18درصد وضعیت متوسطی‎ ‎داشتند.‏‎ ‎باتوجه‎ ‎به‎ ‎اهمیت‎ ‎بهداشت‎ ‎به‎ ‎بیماری‎ ‎های‎ ‎روده‎ای‎ ‎لازم‎ ‎است‎ ‎علاوه‎ ‎بر توجه‎ ‎به‎ ‎سالم‎ ‎و بهداشتی‎ ‎بودن‎ ‎آب‎ ‎به‎ ‎مناسب‎ ‎بودن‎ ‎وضعیت‎ ‎آبخوری‎ ‎ها نیز‎ ‎توجه‎ ‎زیادی‎ ‎شود‎.‎‏ 75 در صد دست شویی‎ ‎ها با آیین‎ ‎نامه‎ ‎بهداشت‎ ‎مدارس‎ ‎مطابقت‎ ‎داشت‎ ‎و ‏‎ ‎‏25 درصد مطابق‎ ‎با آیین‎ ‎نامه‎ ‎نبود‎ ‎که‎ ‎درمقایسه با مطالعه‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎در بیرجند‎ ‎انجام‎ ‎گرفت‎ ‎وضعیت‎ ‎دست شویی‎ ‎های‎ ‎مدارس‎ ‎ارسنجان‎ ‎بهتر است.‏‎ ‎‏2/81 درصد توالت‎ ‎ها‎ ‎وضعیت‎ ‎خوب و‎ ‎‏8/18درصد وضعیت‎ ‎متوسطی‎ ‎داشتند‎. ‎‏ 6/87 درصد مدارس مقررات آیین‎ ‎نامه‎ ‎ماده‎ ‎‏13‏‎ ‎قانون‎ ‎را رعایت‎ ‎ننموده‎ ‎اند که‎ ‎در‎ ‎مقایسه با مطالعه ای که‎ ‎درکرمان‎ ‎انجام‎ ‎گرفت‎ ‎وضعیت‎ ‎بوفه‎ ‎های‎ ‎مدارس‎ ‎ارسنجان‎ ‎بدتر است. نتیجه گیری:از‎ ‎آنجا‎ ‎که‎ ‎بچه‎ ‎ها‎ ‎تعلیم‎ ‎و تربیت‎ ‎خود‎ ‎رادر‎ ‎مدارس‎ ‎می‎ ‎‎گذرانند،‎ ‎آگاهی‎ ‎از‎ ‎وضعیت‎ ‎مدارس‎ ‎و‎ ‎تلاش‎ ‎در‎ ‎جهت‎ ‎رفع‎ ‎مشکلات‎ ‎آنها‎ ‎ضروری است.‏‎ ‎

بهداشت محیط، مدرسه، ارسنجان