خلیل الله معینیان - استادیار، گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده ی بهداشت دامغان، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دامغان ، ایران.
طیبه راستگو - کارشناس، گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده ی بهداشت دامغان، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دامغان ، ایران.

آفلاتوکسین M1 ترکیبی سمی است و توسط آژانس بین المللی تحقیقات سرطان در کلاس 2B [ احتمالاً سرطانزا ] قرار داده شده است و بنابراین پایش آن در شیر از اهمّیت بهداشتی زیادی برخوردار است. هدف این پژوهش ، تعیین غلظت آفلاتوکسین M1 در شیر خام تولیدی در مراکز جمع آوری شهرستان دامغان بوده است.مواد و روشها: در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی ، 61 نمونه ی شیر خام از دو مرکز جمع آوری و هفت محل تولید در دو نوبت تابستان و زمستان برداشت شده و پس از خالص سازی در ستون ایمنوافینیتی با استفاده از روشHPLC با دتکتور فلورسنس مورد آزمایش قرار گرفته اند.نتایج و بحث: میانگین و انحراف معیار غلظت آفلاتوکسین M1شیر خام در شهرستان دامغان برابر 2/17± 4/25 نانوگرم در کیلوگرم تعیین شده است.کمترین مقدار آفلاتوکسین M1در شیر خام در حد غیر قابل تشخیص (صفر) و مربوط به زمستان و بیشترین مقدار آن برابر 77 نانوگرم در کیلوگرم و مربوط به تابستان بوده است. نتیجه گیری: بطور کلی هیچ یک از نمونه های شیر خام ، غلظت آفلاتوکسینM1 بیشتر از حد استاندارد ایران [100نانوگرم در کیلوگرم ] نداشته اند . چون تفاوت بین میانگین دو فصل با p=0/001 معنی دار بوده است بنابراین مقایسه ی خوراک دام در دو فصل و کنترل بیشتر در تابستان از نظر نوع، فرآوری و نحوه ی نگهداری مفید خواهد بود

شیر، آفلاتوکسینM1، دامغان