سمیه آجودانی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز
کاظم رنگزن - دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز
مجید وظیفه دوست - استادیار گروه مهندسی کشاورزی، دانشگاه گیلان
علی عبدالخانی - کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز

طوفان های گرد و غبار یکی از مباحث زیست محیطی مهم و از خطرهای عمده در مناطق خشک و نیمه خشک جهان به شمار می آید. برای درک بهتر تأثیرات ریزگردها و مقابله با آثار زیان بار پدیده گرد و غبار لازم است تا خصوصیات آن ها به طور منظم و در مقیاس جهانی مورد پایش قرار گیرد. نظارت ماهواره ای به عنوان ابزاری قوی برای مطالعه ویژگی های طوفان های گرد و غبار در مقیاس بزرگ شناخته شده است. در این تحقیق، شاخص مبتنی بر تفاضل درجه حرارت روشنایی در شناسایی وسعت طوفان های گرد و غبار مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، از تصاویر سنجنده مودیس بر روی ماهواره Terra، مربوط به تاریخ 13 آوریل 2011 برای محدوده غرب و جنوب غرب ایران استفاده شد. بارزسازی گرد و غبار بر روی تصاویر مودیس با استفاده از تفاضل درجه حرارت روشنایی طول موج 9/3، 11 و 12 میکرومتر و میزان بازتابش در طول موج 38/1 میکرومتر در محیط نرم افزار ENVI 4.7 و ERDAS IMAGINE صورت پذیرفت. نتیجه مقایسه همبستگی بین شاخص BTD با داده های دید افقی نشان دهنده همبستگی بالا (75%) است. مقایسه نقشه های خروجی از شاخص BTD با محصول ژرفای نوری از مودیس نیز نتایج کلی به دست آمده را تأیید می کند. نتایج نشان می دهد که استفاده از روش های مبتنی بر باندهای حرارتی نتایج مفیدی را در بارزسازی طوفان-های گرد و غبار در منطقه مورد مطالعه در اختیار ما قرار می دهد.

بارزسازی؛ درجه حرارت روشنایی؛ سنجش از دور؛ گرد و غبار؛ مودیس