فرزانه زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی(مدیریت مناطق خشک)، دانشگاه یزد
اصغر مصلح آرانی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
عصمت جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی (مدیریت مناطق خشک)، دانشگاه یزد

بر اثر عمل فرسایش مواد خاکی توسط عواملی از قبیل آب و باد انتقال می یابد. در مناطق خشک و نیمه خشک فرسایش بادی عامل اصلی هدر رفتن خاک است و آثار نامطلوب آن را می توان به صورت کویر و بیابان ملاحظه نمود. باد هر ساله صدها میلیون تن خاک را از سطح بیابان های کره زمین کنده و جابجا می کند. گیاهان به عنوان موانعی باعث رسوب ماسه بادی ها شده و پدیده نبکا را بوجود می آورند. از جمله گونه های گیاهی در دشت سگزی که قادر به تشکیل پدیده نبکا در اطراف خود می باشند گونه تاغ Haloxylon aphyllum و قره داغ Nitraria schoberi است. خاک نبکاها ممکن است محیط مناسبی را برای رشد گونه های مقاوم در برابر این تنش فراهم کنند. به منظور بررسی خاک نبکاهای تاغ و قره داغ نمونه-برداری از خاک نبکا و در فاصله بین نبکاها انجام شد. سپس معنی دار بودن تفاوت ویژگی های اندازه گیری شده توسط نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد مقدار EC ، SAR، سدیم، کلر، کلسیم و منیزیم و بر روی نبکا در مقایسه با فضای بین نبکا بیشتر بود. این افزایش می تواند به دلیل ایستابی شدن آب بین نبکا و در نتیجه بالا آمدن شوری در اثر خاصیت مویینگی باشد که باعث افزایش EC و دیگر نمک ها شده است.

تاغ؛ خاک؛ فرسایش بادی؛ قره داغ؛ نبکا