محمود توکلی - کارشناسی ارشد هواشناسی
محمد جواد دهستانی - کارشناسی ارشد پدافند غیر عامل و کاهش خطر پذیری

آب یکی از عناصر اصلی توسعه پایدار است و نقش اساسی در فعالیت های اجتماعی ، اقتصادی ،کشاورزی ، صنعت و محیط زیست دارد. مسائل مربوط به بحران ومدیریت آب دومین مسئله اصلی جهان شناخته شده است آب قطعا یکی از مهمترین نیازهای بشری و بدون هیچ جایگزینی است. دسترسی مطمئن به آب شرط اولیه و اساسی توسعه پایداراجتماعی و اقتصادی است طبق اعلام سازمان ملل متحدکمبود آب بحرانی حاددر سراسر خاورمیانه میباشد و در کشور ما خصوصا درمانطق خشک این بحران شدیدتراست ایران درکمربندخشک جهان قرارداشته و 65درصد از مساحت آن در اقلیم های فرا خشک تا خشک قرار میگیرد. با افزایش جمعیت و مصرف بی رویه آب سرانه آب درجهان یامقدار آب برای هرنفر درسال رو به کاهش است اگر چه هنوز سرانه آب قابل تجدید ایران حدود1700 مترمکعب درسال به ازای هرایرانی است اما منابع آب پایدارکشور، به صورت مساوی بین تمامی افراد، فارغ از اقلیم محل اقامت آنها تقسیمنشده است . در این میان استان یزددرحاشیه کویرمرکزی ایران درخط مقدم مقابله با بیابان زایی در مرکز ایران ، با اقلیمی خشک و بیابانی یکی از بحرانی ترین استان های کشور از نظر منابع آب دردسترس می باشداستان یزد با بیش از یک میلیون نفر جمعیت و مزیت ها و قابلیت های فراوان در حوضه آبریز مرکزی ایران از تنگنا و محدودیت شدید منابع آب ازلحاظ کمی و کیفی رنج می برد بنظر می رسد این بحران آب در مناطق خشک کشور ما تنها از طریق اعمال برنامه ریزی های کلان و واقع بینانه و مبتنی بر تعاملات منطقه ای و فراساتانی با استفاده ازتمامی امکانات و ظرفیت ها قابل کنترل می باشد ازسوی دیگر مدیریت مصرف، مهمتر از مدیریت تقاضا بوده و در صورت عدماستفاده از روش های صحیح مصرف آب در هر بخش، هر مقدار آب که استحصال گردد بی رویه مصرف و کمبود همچنان ادامه خواهد یافت. به عبارت دیگر یکی ازمشکلات فرهنگی کشور دربخش کشاورزی این است که زمانی که آب دردسترس می باشد کشاورزان تمایل دارند بیش از حد نیاز به آبیاری بپردازند و آبیاری را براساس نیاز ابی انجام نمی دهند از طرف دیگر رویکرد توسعه در مناطق خشک باید بر مبنای حل بحران آب باشد. بنابر این در توسعه آتی مناطق خشک باید ظرفیت های طبیعی و اقیلمی منطقه را بیشتر مدنظر قراردادنکته آخر اینکه مناطق خشک نیاز به روش های نواورانه برای تامین آب دارند و برنامه ریزی برای توسعه روشهای تامین آب مبتنی بر استحصال آب باران می تواند از هدر رفت آب به صورت سیلاب های کوتاه و شدید و تبخیر مجدد آب حاصل از بارندگیموثر باشد.

بحران کم آبی، مدیریت مصرف آب ، توسعه پایدار، استان یزد، بیابان زایی،استحصال آب باران