عزیز شیخی گرجان - استادیار، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
رویا ارباب تفتی - مربی پژوهش، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
سامان ارباب تفتی - کارشناس ارشد مهندسی نساجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
عارف معروف - استادیار، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

مدیریت آفات خانگی یکی از معضلات بهداشتی جوامع شهری و روستایی است. متداولترین روش کنترل این آفات، استفاده از حشره کش ها به صورت محلول پاشی، گردپاشی و استفاده از کپسول های تحت فشار حشره کش می باشد که هیچ یک از آنها عاری از خطر نیست. یکی از راهکارهای کنترل شیمیایی در جهت کاهش خطر آلودگی های انسانی و زیست محیطی، استفاده از چسب های ضد حشره در فرشهای ماشینی است. در این تحقیق از چسب هایی استفاده شد که محتوی غلظت های 1، 2، 3 و 5 درصد از یک حشره کش پایرتروپیدی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران بود. روی فرش هایی به ابعاد 7 * 7 سانتی متر، چسب حامل حشره کش کشیده شد. از شپشه آرد Tribolinam confusum به عنوان حشره هدف استفاده شد. حشرات در دسته های 10 تایی برای مدت 48 ساعت در معرض فرش آغشته به چسب سمی قرار داده شدند. تلفات هر 24 و 48 ساعت ثبت گردید. این آزمایش زیست سنجی هر ماه تکرار شد. بررسی نتایج به دست آمده نشان داد که در تمامی غلظت های مورد آزمایش درصد بازیابی از حالت ناک دان صفر بود. بیش از 80 درصد حشراتی که با فرش ها تماس پیدا کردند، در کمتر از 24 ساعت ناک دان و غیرفعال شدند و در عرض 3-4 روز بعد، تلف گردیدند. با وجود اینکه غلظت 1% از کارایی بیش از 80% برخوردار است اما از آنجا که غلظت 2% می تواند اثر حشره کشی این نوع فرشهای جدید را تا 8 ماه به میزان 100% حفظ کند بنابراین چسب های با غلظت 2% حشره کش می تواند به عنوان غلظت بهینه درنظر گرفته شود. از آنجا که در سطح پشتی فرش و موکت مقدار زیادی چسب مصرف می شود، که احتمال تماس مستقیم آن با انسان کمتر است. همچنین با توجه به اینکه زیرفرش پناهگاه حشرات خانگی است، استفاده از این نوع فرش ها احتمال تلفات حشرات موذی را در خانه افزایش می دهد. علاوه بر اینها با توجه به اینکه چسب فرش به عنوا ماده حامل حشره کش، که یک نوع پلی مر است، دوام اثر حشره کشی آن در مقایسه با روش های مرسوم بسیار بیشتر است. همچنین وجود خاصیت دورکنندگی این حشره کش برای بعضی از آفات خانگی امکان استقرار حشرات را در محیط خانه کاهش می دهد.

آفات خانگی، چسب حشره کش، فرش، موکت