ارزیابی و طبقه بندی منابع آب زیرزمینی دشت آزادگان جهت مصارف مختلف شرب، کشاورزی و صنعت با استفاده از روش های هیدروشیمیایی

با توجه به خشکسالی های اخیر و افزایش میزان تقاضای آب، استفاده از منابع آب زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور در اولویت قرار گرفته است در این راستا تعیین کیفیت آبهای زیرزمینی در مدیریت و تعیین نوع مصرف آب زیرزمینی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و پایش و پهنه بندی آن به عنوان یک اصل مهم در برنامه ریزی ها باید مدنظر قرار گیرد. این تحقیق با هدف ارزیابی کیفی آب زیرزمینی منطقه دشت آزادگان در استان خوزستان انجام گرفته و شامل بررسی آنالیز شیمیایی کیفیت منابع آب زیرزمینی در بخش های مختلف از نظر مصارف گوناگون است. در این بررسی تحلیلی – توصیفی تعداد 12 حلقه چاه آب بهره برداری منطقه با توجه به پراکندگی آنها در دشت انتخاب گردید و 10 پارامتر شیمیایی مهم آب (PH, C1, HCO3, K, Na, Mg, Ca, T.D.S,EC,SO4) در طول سال 1391، نمونه برداری و مورد آزمایش قرار گرفت و نتایج به صورت حداکثر، میانگین و حداقل هر پارامتر برای هر چاه تعیین شد. همچنین جهت تعیین کیفیت آب از نمودارهای شولر و ویلکوکس که معمول ترین روش های گرافیکی برای طبقه بندی کیفیت آب در مطالعات هیدرولوژی است، استفاده شد. در این پژوهش کیفیت آب چاه های مورد مطالعه بر اساس نمودار ویلکوکس برای مصارف کشاورزی در رده خیلی شور و شور و طبق نمودار شولر برای شرب در محدوده متوسط و نامناسب قرار گرفتند. همچنین از لحاظ مصارف صنعتی اکثر نمونه ها با خاصیت رسوبگذارینشان داده شدند. بر اساس نمودار شولر عمده ترین یون سختی آب سولفات است. در نمودار شولر یون های مهمی که دارای تغییرات بیشتری نسبت به دیگر یون ها هستند عبارتند از: کلسیم، سولفات، کلر، منیزیم و سدیم. پیشنهاد می شود که به منظور حفظ کیفیت و افزایش میزان آب منابع دشت آزادگان نسبت به گسترش برنامه های آبخیزداری و آبخوان داری و کنترل سیلابها برای تغذیه مصنوعی دشت اقدام گردد.

Keywords:

آب زیرزمینی , هیدروشیمی , نمودار شولر , ویلکاکس , دشت آزادگان