هیرو کریمی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی

مدرنیته به معنی کلمه نوگرایی از ابتدای آفرینش انسان وجود داشته و تا ابد نیز خواهد بود . مفاهیم مدرنیته و پست مدرنیته در بحث های مربوط به تحول اندیشه در جهان از جایگاه مهمی برخوردار است. مدرنیسم که با روشنگری اهمیت پیدا کرد علاوه بر ساختار اقتصادی، پروسه های فرهنگی وحیات سیاسی، به ساختار اجتماعی نیز سرایت نموده و تا قرن بیستم نخستین عنصر تأثیرگذار بر شکل گیری ساختار اجتماعی بوده است .در این مقاله دغدغه ی اصلی، نوع نگاه این دو شیوه ی تفکر بر شهر و طراحی شهری است. هدف مقاله بررسی تأثیر دگرگونی های ساختار اجتماعی بر اساس دومفهوم مدرن و پست مدرن، بر مکان شهری است که تأثیر مدرنیته بر شهرسازی و طراحی شهری و نحوه رشد شهرهای ایرانی با نمونه موردی شهر مهاباد را بررسی نمایند. مهاباد از شهرهای مهم اقلیم سرد و کوهستانی غرب ایران است که بافت تاریخی آن توان مقابله با هجوم مدرنیته را از دست می دهد. استخوانبندی شهر چند تکه می شود. خیابان در معنای جدید خود عرض اندام می کند. نه به عنوان فضای شهری که بخواهد مردم را در خود جای دهدبلکه به عنوان گره ای ترافیکی ، نقش بازی می کند. کاربری های جدید همچون بانک، تماشاخانه و ... در جداره خیابان به وجود می آیند.مدرنیته کهاصولا نگرش زمینه گرا به بافت شهر ندارد همان شیوه مداخله در اقلیم سرد و کوهستانی پیش می گیرد که در دیگر اقلیم ها دارد.صلیب رضاخانی بارزترین عنصر منظر شهر دوره مدرنیستی در ایران آن دوره است.علیرغم از هم گسیختگی ساختار شهر مهاباد در دوره مدرن، امروزه مناسبات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی به سمتی پیش می رود که با وجود گسترش شتابان شهر به ویژه در سمت شمال غربی و شمال شرقی آن نه تنها از غنای بافت تاریخی شهر قبل از مدرنیسم نمی کاهد بلکه با ایجاد پل ارتباطی درون بافت جدید حاصل از دوره مدرنیستی سعی در باز نمایش منظر شهر آن دوره با چهره ای جدید دارد.در مطالعه موردی، به بررسی بافت تاریخی و مرکزی شهر پرداخته و نحوه توسعه بافت را در دوره های مختلف زمانی بررسی کرده است.

مدرنیسم، مکان شهری، بافت تاریخی، فرهنگ شهری، طراحی شهری