سمیه قدیم زاده - کارشناس ارشدمعماری

در معماری گذشته ایران به کارگیری نور همراه با ظرافت های خاصی بود که ارتقای کیفی فضای معماری را سبب می شد. امروزه نگرش کمیتی و نادیده گرفته شدن جنبه های معنایی در طراحی اغلب فضاها موجب گشته تا طراحی نور به تأمین نور مورد نیاز برای فعالیت های فیزیکی تقلیل یابد. هدف پژوهش حاضر بررسی قابلیت های نور طبیعی در بیان مفاهیم معنوی و آفرینش فضای کیفی است. به این منظور با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی ابتدا ویژگی های نمادین نور و ارتباط آن با مؤلفه هایی نظیر زمان، فرم و فضا تبیین شده و سپس به نحوه تجلی نور در فضای معماری و کارکردهای آن در انتقال معانی پرداخته شده است. در ادامه نحوه به کارگیری نور در نمونه هایی از ابنیه گذشته که تجارب موفق در زمینه کیفیت حضور نور به شمار می روند تحلیل گردیده که بیانگر نگرش خاص طراحان فضا در استفاده از نور است. چنین نگرشی به مقوله نورپردازی می تواند در آفرینش فضای معنوی و پاسخگویی به نیازهای روحی استفاده کننده ضمن ارتقاء بهره وری فضای معماری تأثیر بسزایی داشته باشد.

فضای معماری، معماری ایرانی، معنا، نماد، نور