محمدجواد مهدوی نژاد - استادیار دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
مائده پورفتح اله - کارشناس ارشد معماری دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
زهرا قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

خوانایی کیفیتی است که موجبات قابل درک شدن یک بدنه شهریرا فراهم می‌کند. در شب هنگام و با تاریک شدن هوا، نورپردازی ساختمان ها نقش موثری در خوانایی یک ساختمان یا یک فضا در شهر ایفا می کند. به نظر می رسد نوع نورپردازی نما ها و بدنه های شهری و تکنیک ها و عوامل فنی به کار رفته در آن با میزان خوانایی رابطه معناداری داشته باشد.از این رو پرسش های اصلی پژوهش که اهداف بر اساس آن شکل می گیرند، عبارت است از: 1- چه تکنیک ها و روش های نورپردازی با افزایش خوانایی بدنه های شهری رابطه معناداری دارند؟2-مهمترین نکاتی که می توانند در ارتقا خوانایی نماهای شهری مورد توجه قرار گیرند کدامند؟ برای پاسخگویی به پرسشهای پژوهش با عنایت به مفهوم خوانایی به عنوان یکی از مولفه های کیفیت فضاهای شهری، چارچوب نظری تدوین گردید. سپس با استفاده از روش تحقیق کیفی و به کارگیری تکنیک پرسش نامه برای جمع آوری اطلاعات، نمونه های مورد نظر موردتحلیل و بررسی قرار گرفتند. با توجه به گستردگی موضوع تعداد چهارده نمونه از نماهای شهر تهران در دو منطقه 1 و 11 به صورت تصادفی انتخاب شدند. عوامل فنی-تکنیکی و میزان خوانایی بدنه شهری، در دو پرسش نامه مطرح و همبستگی بین متغیرها با استفاده از نرم افزار ‌spss سنجیده شدند. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که متغیرهای فنی چون شاخص نمود رنگ، کنترل آلودگی نوری و تکنیک هایی چون میزان پراکندگی نور در بدنه، سایه ها و میزان سطوح روشن شده بنا با خوانایی ساختمان در فضای شهری رابطه معناداری دارند.

بدنه های شهری، خوانایی، عوامل فنی، تکنیک های نورپردازی