ژیلا اسدی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس
سید علی اکبر موسوی - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس
مهرداد محمد نیا - دکترای کشاورزی و منابع طبیعی و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات

مقدمه: درحالی که حدود یک درصد از جمعیت جهان در ایران زندگی می‌کنند، تنها 26% درصد از منابع آب شیرین جهان در کشور وجود دارد. گسترش روزافزون جمعیت، فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی آب زیرزمینی را در معرض انواع آلودگی‌ها قرار می‌دهد و منابع آلاینده به ظاهر کم اهمیت طی چندین سال موجب آلودگی و غیر قابل استفاده شدن این منبع طبیعی با ارزش می‌شوند.این تحقیق به مدت یک سال و براساس آمارهای سال 90-1384 بروی 28 حلقه‌چاه از لحاظ پارامترهای سولفات، املاح محلول، کلرید و سختی در آب زیرزمینی دشت سروستان در ارتباط با فاکتورهای مؤثر با استفاده از نقشه‌های پهنه‌بندی، GIS زمین‌شناسی، کاربری اراضی، جانمایی Google earth و نمودارهای Excel، محاسبات حد بالا- حد پایین، ضریب تغییرات و انحراف معیار انجام شد. نقشه‌ها، نمودارها و محاسبات با استفاده از رهمنودهای EPA, WHO استاندارد ملی و دیاگرام شولر مورد تجزیه، تحلیل و تفسیر قرار گرفتند. در نهایت تلفیق نتایج و ارائه پیشنهادات جهت مدیریت محیط زیست در آبهای زیرزمینی انجام شد.براساس دیاگرام شولر میانگین پارامترهای املاح محلول و سختی کل 28حلقه چاه در آب زیرزمینی منطقه در وضعیت خوب تا غیر قابل شرب، میانگین سولفات کلیه چاه‌ها در گروه خوب و میانگین کلر در وضیت خوب تا مناسب بودند. براساس استانداردهای EPA, WHO و ملی میانگین املاح محلول و سختی 28 حلقه چاه بیشتر از حد مجاز و میانگین سولفات 28 حلقه چاه و میانگین کلر27 حلقه چاه کمتر از استانداردهای مذکور بودند.چاه جنوب شوریجه واقع در جنوب دشت سروستان با کاربری مرتع دارای حداقل میانگین پارامترهای سولفات، املاح محلول، سختی کل، کلرید و در گروه‌های به ترتیب با مقادیر (خوب)03/1، (قابل قبول) 6/316، (خوب) 3/471، (خوب) 765/0 میلی‌‌گرم بر لیتر بود و طبق استانداردهای فوق در حد مجاز و براساس نمودار شولر در طبقه خوب تا قابل قبول قرار داشت و از لحاظ آب آشامیدنی در مقایسه با سایر چاه‌ها دارای کیفیت مناسب بود. تهیه نقشه‌بندی آب‌های زیرزمینی از نظر شرب، تصمیم‌گیری و انتخاب سیستم و تکنولوژی مربوطه برای احداث تصفیه‌خانه، و تأسیسات آب شیرین‌کنی را برای متخصصین آسان می‌سازد.

محیط زیست، آب زیرزمینی، دشت سروستان، آب شرب، GIS