نادیا عباس زاده تهرانی - دکتری برنامه ریزی محیط زیست- عضو هیات علمی پژوهشگاه فضایی ایران - پژوهشکده سامانه های فضانوردی
نسترن صابری - دانشجوی دکتری سنجش از دور دانشگاه واترلو - سازمان فضایی ایران- پژوهشکده سامانه های فضانوردی

آشکارسازی و پایش تغییرات پوشش گیاهی، اولین گام اساسی در شناخت نیروهای محرک و ارزیابی مکانیسم تغییرات سرزمین می باشد و در این فرایند، تولید مستمر نقشه هایی با دقت مطلوب از عناصر مختلف سرزمین ، یکی از ابزارهای مهم نظارت عرصه‌های منابع طبیعی و محیط زیست است. به دلیل محدودیت موجود در اخذ و تهیه تصاویر ماهواره ای از مناطق وسیع در محدوده زمانی مشخص، به ناچار ممکن است موزائیکی از تصاویر تهیه شده در زمان‌های مختلف برای تهیه نقشه پوشش گیاهی یکپارچه مورد استفاده قرار گیرد و یا نیاز به بررسی خصوصیات پوشش در سالهای متمادی باشد. لذا لازم است تحلیل درستی از روند تغییرات فصلی هر نوع پوشش گیاهی در طول یکسال موجود باشد تا زمان های بهینه برای این منظور انتخاب گردد. در پایش تغییرات پوشش گیاهی، لازم است میان تغییرات فصلی با تغییرات تدریجی و یا ناگهانی متاثر از فروافت عرصه، تمایز قایل شد. در این تحقیق فرض بر این است که با تحلیل سری‌های زمانی بلندمدت داده‌های ماهواره‌ای می‌توان چنین تغییراتی را پایش نمود. لذا در این تحقیق، پروفیل تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از محصول MOD13Q1سنجنده مادیس و محاسبه شاخص‌های NDVI و EVI در طول سال‌ 2011 در منطقه حوضه آبریز انزلی برای 16 کلاس کاربری اراضی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که الگوی تغییرات پوشش گیاهی( با استفاده از دو اندکس NDVI و EVI) برای هر کلاس کاربری متفاوت می باشد و به طور کلی افزایش، ثبات و سپس کاهشی منطقی را در طول بازه یکساله نشان می‌دهد که می تواند به محققین اولا در شناسایی انواع پوشش از یکدیگر و ثالثا در انتخاب بازه زمانی مناسب اخذ تصویر جهت بررسی تغییرات پوشش در منطقه مورد مطالعه، کمک نماید.

تغییرات فصلی، پوشش گیاهی، محصولات مادیس، NDVI، EVI