ارزیابی ریسک توسط مدلسازی Dose-Response با استفاده از روش Benchmark Dose جهت مدیریت و برنامه‌ریزی آلاینده‌های زیست محیطی

مقدمه و اهمیت موضوع: این مقاله شامل ارائه، مدل سازی Dose-Response در راستای روش(BMD)Benchmark Dose، که روشی جهت برآورد دوز یا حجم یک مورد از پیش تعیین شده، برای بدست آوردن بهترین پاسخ در تجزیه و تحلیل ارزیابی خطرات سلامتی و بهداشتی می‌باشد، است.این مقاله یک مطالعه دایوگ نوستیک (مطالعه تشخیصی یا مطالعه عیب‌شناسی) می باشد، که توسط آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا(U.S.EPA) حمایت شده است.این مطالعه یک استراتژی در مورد ارائه ارزیابی ریسک در مورد آلاینده‌های زیست محیطی می‌باشد.سازمان جهانی بهداشت(WHO)فرآیند ارزیابی ریسک مواد شیمیایی در سلامت و بهداشت را به چهار مرحله تقسیم کرده است:1- شناسایی خطر2- پاسخ به ارزیابی دوز3- ارائه ارزیابی4- خصوصیات خطردر حقیقت روش BMD جایگزین یک روش سنتی و قدیمی به نام،(No-Observed-Adverse-Effect Level) NOAELو(Lowest-Observed-Adverse-Effect Level) LOAELمی‌باشد که با توجه به انتقاداتی که به روش NOAEL یا LOAEL شد، روش BMD برای برآورد و تخمین مقدار حجم بحرانی مواد شیمیایی و آلاینده جهت بدست آوردن بهترین پاسخ به عنوان یک روش متدولوژیکی و فرمالاسیونی مطرح شد.مواد و روشها: این ارائه بر روی بررسی مفهوم BMD که شامل برازش و فیت کردن یک مدل آماری برای داده های Dose-Response است، متمرکز شده است. بطوریکه با هدف برازش مدل‌های Dose-Response هم برای متغیرهای پیوسته و نیز متغیرهای کیفی و گسسته، برای یافتن مقادیر پارامترهای مدل معرفی شده است.در حالت کلی سه روش برای برازش مدل ها وجود دارد:1- روش حداقل مربعات غیرخطی2- روش حداکثر درستنمایی3- روش تعمیم معادلات برآورد(GEE)نتایج و بحث: با توجه به اینکه روش قدیمی و سنتی NOAEL برآورد پتانسیل ریسک را فراهم نمی‌آورد (یکی از محدودیت‌های این روش)، روش BMD با کم کردن فاصله اطمینان آماری باعث افزایش 1 تا 10 درصد در ریسک شده است.به‌عبارت بهتر BMD یا BMDL مربوط به یک پاسخ صریح و روشنی از یک دوز است که ثبات و استحکام را معرفی می‌کند و نشان می‌دهد که برای ارزیابی خطر سلامتی انسان و محیط، پایه‌ای‌تر و علمی‌تر نسبت به NOAEL است.

Keywords:

پاسخ به دوز(Dose-Response) , (BMD) Benchmark Dose , ارزیابی ریسک , NOAEL , LOAEL