نقش قنات در توسعه ی پایدار گردشگری طبیعت مناطق کویری (مطالعه ی موردی: شهرستان تفت)

گردشگری طبیعت پدیده ای مدرن است که انگیزه اصلی آن گردشگری، مشاهده و لذت از طبیعت، پدیده ها و چشم اندازهای طبیعی و فرهنگی بوده، و از آن می توان به عنوان یکی از منابع جدید درآمد در راستای توسعه ی پایدار نام برد. قنات ها به عنوان یکی از منابع کلیدی در حفظ و تامین آب، از اصلی ترین منابع زیرساختی در توسعه منطقه، جذب و نگهداری گردشگران محسوب می-شود. بهره برداری از امکانات و توان های بالقوه و بالفعل هر سرزمین در چهارچوب اهداف توسعه ی پایدار به صورت یکی از اصول ملی و بین المللی لحاظ می شود. با توجه به اقلیم منطقه ی یزد، و آسیب پذیری منابع زیستی، حیاتی و شکنندگی بوم سازگان آن، توسعه-ی قنات ها در راستای توسعه ی پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک استان یزد اهمیت به سزایی دارد. این در حالی است که در این منطقه با خشکسالی های پی درپی، با خشک شدن بسیاری از قنات ها مواجه هستیم. کندن چاه های عمیق و نیمه عمیق و در سایه قرار گرفتن قنات ها و نبود نوآوری در راستای افزایش میزان آبدهی آن ها باعث کم بازده شدن آن ها شده است. همچنین مالکیت به شیوه خرده مالکی در مورد بسیاری از قنات ها باعث کم توجهی به احیاء و بازی قنات ها گردیده است. ادامه ی این روند، علاوه بر این که کاهش جذب توریسم را در پی دارد، منجر به مهاجرت ساکنین محلی و از بین رفتن ساختارهای اجتماعی منطقه خواهد شد. برای جلوگیری از این روند با حفظ قنات ها می توان به احیای زندگی در منطقه پرداخت و علاوه بر این که در پی آن، از مهاجرت مردم منطقه نیز جلوگیری می شود، می توان گردشگران زیادی را به منطقه جذب نمود. در این نوشتار، با توجه به تعدد قنوات در شهرستان تفت، به بررسی تاثیر نقش قنات درتوسعه ی پایدار گردشگری طبیعت دراین شهرستان به عنوان یکی از مناطق گردشگری استان یزد می پردازیم.

Keywords:

توران پشت , توسعه پایدار , شهرستان تفت , گردشگری طبیعت , قنات