تحلیلی بر روند خشکیدگی و زوال جنگل های زاگرس

در سالیان اخیر خشکیدگی های مختلف در جنگل های زاگرس به وقوع پیوسته که در بسیاری مناطق منجر به نابودی درختان جنگلی شده است. بر اساس آخرین آمار موجود مناطق آلوده شده بیشتر در استان های فارس، ایلام، لرستان، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان پراکنش یافته است. طبق آمار منتشرشده بیش از یک میلیون هکتار از رویشگاه‌های زاگرس به خشکیدگی مبتلا شده و این پدیده هم چنان در حال پیش روی است. عوامل مستعد کننده ی خشکیدگی درختان شامل عوامل انسانی ( قطع و زراعت دیم در زیرآشکوب درختان)، عوامل شروع کننده شامل عوامل اقلیمی و عوامل مشارکت کننده شامل آفات و بیماری ها می باشد. عدم زادآوری درختان منطقه موجب گردیده تا این جنگل ها به سوی رویشگاه پیر سوق داده شوند. در چنین وضعیتی کاهش تراکم و حجم تاج پوشش، پائین آمدن سطح تنوع گونه های گیاهی و جانوری، وقوع سیلاب ها، افزایش دمای هوا، وقوع پدیده ریزگردها، کاهش یافتن ذخیره نزولات جوی که منجر به افت ذخیره آب های زیرزمینی شده است، جنگل های این منطقه را با وضعیت دشواری مواجه ساخته و ضربه پذیری آنها را در مواجه با تنش های محیطی چندین برابر نموده است. با شریط نامطلوب حاکم بر اکوسیستم جنگلی زاگرس، جریان شیره گیاهی در درختان کند شده و آثار ضعف و کاهش علائم حیاتی بر درختان مستولی می گردد و باعث جلب آفات چوب خوار و نیز حمله بیماری خواهد شد. با حمله این آفات ضربه نهایی که متلاشی ساختن بافت و سیستم آوندی درخت می باشد فراهم شده و در نهایت موجب خشکیدگی آنها می گردد. در واقع باید گفت مشکل خشکیدگی درختان بلوط، تهدیدی برای همه جنگل‌های زاگرس است که لزوم توجه جدی به این امر ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

Keywords:

جنگل های زاگرس , سطح خشکیدگی , عوامل خشکیدگی , درختان بلوط