اهمیت بررسی آسیب پذیری زیست محیطی منابع آب زیرزمینی و راهکارهای مدیریتی در کشاورزی پایدار

رشد روزافزون جمعیت و به تبع آن افزایش نیاز به امکانات و مواد اولیه، باعث شده که محیط زیست به اشکال مختلف تحت تأثیر قرار گیرد و صدمات زیادی را متحمل شود. که از آن جمله بهره برداری فشرده از زمین های کشاورزی و منابع آبی و نهایتا افزایش مصرف کود و سموم شیمیایی می باشد که این منابع حیاتی را در معرض آلودگی قرار می‌دهند. با توجه به بحران آب در دهه های اخیر، آینده نگری در جهت یافتن راه حل هایی برای مقابله با این مسئله مهم و همچنین بهره برداری بهینه از منابع آبی و مدیریت‌ صحیح‌ آنها یک امر حیاتی برای دستیابی به توسعه پایدار به شمار می آید. افراط در کود‌دهی و مصرف بی‌رویه سموم و استفاده از پسابها در کشاورزی منجر به نفوذ آنها به منابع آب و آلودگی آنها گردیده و نهایتاً منجر به مسمومیت گیاهان و جانوران می‌شود. در ادامه این روند توسعه ای، مسئله آلودگی آبخوان ها بخاطر کیفیت و ویژگی های خاص آب های زیرزمینی به موضوعی مهم تبدیل شده است لذا مدیریت اصولی و پیشگیری از آلودگی بیشتر آبخوان ها موضوعی است که بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرد. به همین دلیل بررسی آسیب پذیری، از عوامل مهم در سیاست ها و تصمیمات در بخش های مختلف کشورهاست. اقتصادی ترین وسیله برای اطمینان از سالم ماندن آب زیرزمینی و حفاظت از آن، جلوگیری از آلودگی آب زیرزمینی در اولین محلی که آلودگی اتفاق می افتد، است که ملزم به ارایه راهکارهای مدیریتی مناسب می باشد. تکنولوژی اطلاعات مکانی حاصله از سامانه اطلاعات جغرافیایی ابزار با ارزشی به منظور شناسایی مناطق آسیب پذیر از لحاظ آلودگی، مدیریت منابع آب و برنامه ریزی های آتی می باشد. این تکنیک جزو ابزار های معمول و پذیرفته در سطح جهانی به منظور مطالعات منابع آبی می باشد. با توجه به میزان حساسیت و آسیب پذیری زیست محیطی مناطق تحت توسعه کشاورزی، راهکارهای مدیریتی مختلفی برای جلوگیری از توسعه آفات و علفهای هرز ارایه می گردد که بطور چشمگیری مصرف کود و سّم را کاهش می دهد و مانع از آلوده شدن منابع آب زیرزمینی شده و توسعه پایدار کشاورزی را در حال و آینده تضمین ‌می نماید.