عبداله درگاهی - مربی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دانشکده بهداشت
نسترن احمدی مسعود - دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، همدان، ایران
مریم ضرغامی - دانشجوی کارشناسی ارشد ارزیابی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران
ساناز صفایی شکیب - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگیهای محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران

یکی از معضلات و مشکلات اساسی شهرها، موضوع پسماند و مدیریت صحیح و اصولی آن است. مواد زائد جامد، حاصل لاینفک زندگی روزمره انسان و تولید انواع این زائدات در کمیت و کیفیت­های مختلف یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی عصر حاضر است. افزایش جمعیت، توسعه، فعالیت­های بشر و کمبود منابع، لزوم تجهیز مدیریت مواد زائد جامد را به ابزار امروزی آشکار می­سازد. برای سرعت بخشیدن به روند کنترل پسماند و تفکیک از مبدا، نیاز به مشارکت مردم است. هدف از این پژوهش بررسی تفکیک از مبدا پسماند و تعیین میزان مشارکت شهروندان در شهر همدان است .این پژوهش از نوع پرسشنامه­ای می­باشد، که جهت دستیابی به اهداف تحقیق، پرسشنامه­ای مبتنی بر 13 سوال به طور تصادفی بین 90 نفر از شهروندان همدان توزیع شد و داده­های بدست آمده با استفاده از نرم افزار Spss مورد آنالیز قرار گرفت .طرح تفکیک از مبدا پسماند، به عنوان یکی از اهداف پراهمیت و موثر در زمینه حفاظت محیط­زیست و مدیریت پسماندهای شهری محسوب می­شود. مدیریت پسماند بدون در نظرگرفتن نقش مردم که تولیدکننده اصلی پسماند شهری هستند، تقریبا غیر ممکن خواهد بود. نتایج این پژوهش نشان داد کهمیزان مشارکت مردم در جمع آوری زباله در مناطق 2-3و 5 شهر همدان متفاوت از هم بود. همچنین میزان درآمد، سطح تحصیلات، سن، آموزش و اطلاع رسانی از طرح تفکیک از مبدا پسماندها، در میزان مشارکت مردم در جمع­آوری زباله تاثیر به سزایی دارد.در نهایت می­توان چنین نتیجه­گیری کردکه با بازیافت پسماندهای شهری می­توان در کاهش هزینه­ها و بهبود بخشی وضعیت بهداشتی و زیست محیطی موثر عمل نمود. ولی ابتدا باید شرایط و ویژگی­های مشارکت شهروندان در این زمینه مشخص گردد و آگاهی از این مشارکت برای اجرای برنامه­های بازیافت بسیار مهم است. همچنین اهمیت آموزش و اطلاع رسانی و آگاهی در تمام امور شهری برای افزایش میزان مشارکت و همکاری مردمی بسیار قابل توجه است، که باید در این زمینه از روش­های نوین و آکادمیک که آمیزه­ای از علم و تجربه است، بهره گرفت.

مواد زائد جامد، تفکیک از مبدا پسماند، مشارکت مردمی، همدان