بیتا معادی - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور

به منظور بررسی اثر سطوح و منابع مختلف شوری روی ویزگی های ریشه و غلظت فسفر، سدیم و پتاسیم شبدر برسیم (.Trfolium alexandrinum L) در همزیستی با قارچ میکوریزآربوسکولار، آزمایشی در سال 90 به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اجرا شد. قارچ در دو سطح NM (عدم تلقیح با میکوریزا) و M (تلقیح با میکوریزا) به عنوان فاکتور اول، سه سطح شوری شامل شاهد (آب آبیاری 2/2)، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر به عنوان فاکتور دوم و چهار نوع نمک شامل سولفات منیزیم،کلرید سدیم، سولفات سدیم و کلرید منیزیم به عنوان فاکتور سوم در نظر گرفته شدند. نتایج آنالیز آماری افزایش معنی داری در وزن خشک کل گیاه (اندامهای هوایی و ریشه)، طول ریشه، میزان عناصر فسفر، پتاسیم، سدیم و نسبت K/Na را در ریشه و اندام هوایی گیاهان میکوریزایی در مقایسه با گیاهان شاهد (بدون میکوریزا) نشان داد. با افزایشسطوح شوری، میزان سدیم افزایش یافت ولی کاهش معنی داری در مؤلفه های رشد یاد شده و عناصر فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و نسبت K/Na در ریشه و ا ندام هوایی مشاهده گردید. در سطوح مشابه شوری، به ترتیب نمک های کلرید سدیم و سولفات منیزیم دارای بیشترین تا کمترین درجه سمیت برای گیاه شبدر برسیم بودند. به نظر می رسد مهمترین عامل افزایش عملکرد تیمارهای میکوریزایی نسبت به شاهد، در درجه اول بهبود جذب فسفر و سپس بالا تر بودن نسبت K/Na آنها باشد.

میکوریزآربوسکولار، شبدربرسیم، شوری، فسفر، سدیم، پتاسیم