محمدسادات فریزنی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان و کارشناسی سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری مشهد
میلاد شریف روحانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد و مدرس گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور فریمان
ماندانا غفوری ساداتیه - دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد و مدرس دانشگاه غیردولتی عطار
فرشته جاهدی پور - دانشجوی کارنشاسی ارشد مهندسی کشاورزی گرایش علوم و تکنولوژی بذر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

به منظور مطالعه اثرات خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنج رقم گندم در منطقه سیستان، آزمایشی در قالب طرح اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1387 در ایستگاه تحقیقاتی چاه نیمه شهرستان زابل اجرا گردید. تیمارهای ازمایش شامل دو نوع فرعی و اصلی بودند و تیماریهای فرعی عبارت بودند از ارقام مختلف شامل: اترک= (b(1، سرخ تخم = (b(2، کراس فلات = (b(3، هیرمند = (b(4 و داراب = (b(5 و تیمارهای اصلی عبارت بودند از زمانهای مختلف قطع آبیاری (تنش) که بترتیب شامل : انجام تمام مراحل آبیاری =(a(1، قطع در مرحله پنجه زنی =(a(2، قطع در مرحله ساقه دهی = (a(3، قطع در مرحله گلدهی = (a(4، قطع در زمان بعد از گلدهی (شیری شدن ) = و a و قطع در رمان سخت شدن دانه = (a(6 بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر ارتفاع گیاه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در خوشه، طول برگ پرچم، تعداد خوشه در متر مربع، وزن سنبله در متر مربع، عملکرد بیولوژیک و طول پدانکل دانه معنی دار بود. مقایسه میانگین اثر تنش بر عملکرد دانه نشان داد ک ه تیمارهای بدون تنش ((a(1) با 3/85 تن در هکتار بیشترین و تیمار تنش خشکی در زمان گلدهی ((a(4) کمترین عملکرد دانه با 1/17 تن در هکتار را دشتند. نتایج نشان داد که بین ارقام به لحاظ عملکرد (α<0/01) اختلاف آماری وجود داشت. مقایسه میانگین عملکرد دانه در هکتار رقم ها نشان داد که رقم داراب با میانگین 4/133 تن در هکتار نسبت به سایر ارقام عملکرد بیشتری داشت. مقایسه میانگین اثر آبیاری بر عملکرد بیولوژیک نشان داد که بین تیمارهای قطع آبیاری در مرحله پنجه زنی ((a(2) و ساقه دهی ((a(3) با تیمار شاهد انجام تمام مراحل آبیاری ((a(1) اختلاف معنی داری وجود نداشت و کمترین میزان عملکرد بیولوژیک مربوط به تیمار قطع آبیاری در زمان سخت شدن دانه ((a(6) با میانگین 13/2 تن در هکتار مشاهده شد. مقایسه میانگین اثر ارقام بر عملکرد بیولوژیک رقم ها نشان داد که رقم داراب بیشترین عملکرد بیولوژیک (17/33 تن درهکتار) را داشت و بین ارقام داراب، هیرمند، کراس فلات با اترک (شاهد) اختلاف معنی داری م شاهده نشد.

گندم، تنش خشکی، عملکرد و اجزای عملکرده