نسرین صفری - دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، گروه بیوتکنولوژی
علی دلجو - استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان گروه بیوتکنولوژی
سید مجتبی پوررضوان - دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

گیاهی است چند ساله و دارای گل های بسیار معطر به رنگ بنفش تیره، دارای ماده موثر گروه مواد پپتیدی گیاهی سیکلوتایدها (Cyclotides ) از جمله سیکلوویولاسین Cycloviolacin که به عنوان ضد سرطان های مختلف و همچنین طبق پژوهش های جدید موید تاثیر ضد سرطانی برخی مواد موثره بنفشه از طریق اختلال در تشکیل دیواره سلولی یاخته های سرطانی می باشد بنفشه یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد و همچنین به دلیل مقاومت بسیار بالا به سرما مورد توجه دانشمندان و محققان اصلاح نباتات و داروسازی و طب سنتی و مدرن قرار گرفته است امروزه انتقال ژن مقاومت به سرما جهت اصلاح گیاهان زراعی مهم و همچنین بررسی مواد موثره دارویی این گیاه جزء اهداف مهم محققان می باشد که برای رسیدن به این هدف بهینه سازی و کالوس زایی و باززایی گیاه به روش کشت بافت پیش نیاز اصلی می باشد در این پژوهش اثر محیط کشت پایه در دو سطح MS و کامل و 1/2MS نوع جداکشت در دو سطح برگ و دمبرگ غلظت اکسیژن 2, 4-D در چهار سطح 1 و 2و 3و 4 میلی گرم در لیتر و غلظت سیتوکنین BAP در سه سطح 0 و 1و 2 میلی گرم در لیتر برالفا، کالوس بنفشه معطر Viola Odorata مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین نوع محیط کشت پایه MS و 1/2MS در رابطه با کالوس زایی اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین میزان کالوس زایی در محیط کشت پایه 1/2MS و با سطح غلظت اکسین 4 میلی گرم در لیتر و سیتوکنین 2BAP میلی گرم در لیتر و جداکشت برگ تولید شد. جداکشت دمبرگ به دلیل عدم کالوس زایی از محاسبات حذف گردید غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد اکسین و سیتوکنین بر رنگ و تراکم کالوس ایجاد شده نیز موثر بود. کالوس های زرد رنگ و متراکم و کدر در محیط با سطح غلظت 1 میلیگ رم در لیتر اکسین و 1 میلی گرمدر لیتر سیتوکنین مشاهده شدند. کالوس های با تراکم بسیرا کم و رنگ سبز روشن و بسیار شفاف در محیط با سطح غلظت اکسین 4 میلی گرم در لیتر و سیتوکنین 2 میلی گرم در لیتر مشاهده شدند. کالوس های بسیار متراکم و سفید رنگ در محیط با غلظت اکسین 1 میلی گرم در لیتر مشاهده شدند

سیتوکنین، 2, 4-D کالوس زایی، بنفشه معطر، Viola Odorata