محمدامین کهن مو - استادیار گروه اصلاح نباتات دانشگاه خلیج فارس
فاطمه جمالی - استادیار گروه اصلاح نباتات دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی با عامل Fusarium oxysporum f. sp. Lycopersici یکی از مهمترین بیماری های گوجه فرنگی در ایران و سرایر جهان به شمار می رود برای کنترل این بیماری از قارچ کش های شیمیایی استفاده می شود که علاوه بر بروز مقاومت بیمارگر تهدیدی برای سلامت مصرف کننده و محیط زیست بشمار می رود مواد ضد قارچی با منشا گیاهی می تواند بازدارنده رشد قارچ بوده و ایمن باشند هدف از این تحقیق بررسی اثر بازدارندگی عصاره های گیاهان دارویی بر رشد قارچ بیمارگر است. در این تحقیق عصاره آبی و تانولی 20 گیاه دارویی به روش خیساندن استخراج و اثر بازدارندگی از رشد آنها برای عصاره آبی در غلظت 4000 میکرولیتر و تانولی در چهار غلظت 500، 1000، 2000 و 3000 میکرولیتر بر قارچ بیمارگر از طریق مخلوط یکنواخت عصاره های تغلیظ شده با 15 میلی لیتر محیط کشت آگار در تشتک های حاوی نمونه قارچ آزمایش شد. تشتک های تیمار شده درون آنکوباتور در دمای 26 درجه سانتی گراد به مدت 10 روز قرار داده شدند و آنگاه قطر کلنی قارچ اندازه گیری و تجزیه و تحلیل آ»اری شدند. نتایج نشان داد ک ه همه عصاره های آبی و اتانولی گیاهان آزمایش شده توانایی بازدارندگی از رشد قارچ را بطور معنی دای نسبت به شاهد نشان دادند (p≤ 0.01) برای عصاره آبی برتری نسبی به ترتیب مربوط به گیاهان تاج ریزی، سسیاه، بابونه ، دانوره، پریوش و مرزه بود. همچنین عصاره اتانولی دو رقم بابونه، کک کش، درمنه،کلپوره و اکالیپتوس به ترتیب نسبت به سایر گیاهان تاثیر قوی بازدارندگی روی رشد قارچ Fusarium oxysporum f. Sp. lycopersici داشتند. به علاوه بهترین غلظت بازدارندگی عصاره الکلی در غلظت 3000 میکرولیتر برای اکالیپتوس، سیر موک و کلپوره حاصل شد.

پژمردگی کوجه فرنگی ، عصاره، گیاهان دارویی، ضد قارچ، قارچ پژمردگی آوندی گوجه فرنگی