محمدامین کهن مو - استادیار گروه اصلاح نباتات دانشگاه خلیج فارس
فاطمه جمالی - استادیار گروه اصلاح نباتات دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی با عامل Fusarium oxysporum f. sp. Lycopersici یک بیماری بسیار مهم گوجه فرنگی در ایران و جهان استس برای کنترل آن از سموم قارچ کش متداول استفاده می شود که علاوه بر بروز مقاومت بیمارگر تهدیدی برای سلامت مصرف کننده و محیط زیست بشمار می رود مواد ضد قارچی با منشا گیاهی می تواند بازدارنده رشد قارچ بوده و ایمن باشند هدف این تحقیق بررسی اثر بازدارندگی اسانس های گیاهان دارویی بر رشد قارچ بیمارگر است در این تحقیق به روش تقطیر با آب، اسانس 10 گیاه دارویی و معطر استخراج و اثر بازدارندگی از رشد آنها در سه غلظت 50، 100 و 200 میکرولیتر بر قارچ بیمارگر از طریق انتشار از کاغذ صافی روی محیط کشت آگار آزمایش شد بعد از تیمار اسانس ها بر محیط کشت قارچ، نمونه های تیمار شده درون انگوباتور در دمای 26 درجه سانتی گراد به مدت یک هفته قرار داده شدند و آنگاه قطر هاله رشد قارچ اندازه گیری شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی (10 اسانس گیاهی در سه غلظت) با سه تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد غلظت های مختلف اسانس تاثیر معنی دار بر رشد قارچ نداشت ولی از مجموع 10 اسانس گیاهی، دو اسانس مرزه و آکالیپتوس به ترتیب یا 89/5 و 30/7 درصد بیشترین بازدارندگی و در مقابل دو گیاه سداب و کلپوره کمترین بازدارندگی از رشد قارچ را نسبت به شاهد (ان - هگزان) نشان داد (p≤ 0.05) به طور کلی اسانس مرزه در هر سه غلظت بکار رفته بیشترین تاثیر بازدارندگی را بروز داد.

اسانس، مرزه، فعالیت ضد قارچی، گوجه فرنگی، قارچ پژمردگی آوندی کوجه فرنگی