زهره جعفری - دکترای تکوین گیاهی - استادیار گروه میکروبیولوژی دانشگاه علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
علی اکبر جعفری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند، باشگاه پژوهشگران جوان، تهران، ایران

طی قرن ها از مصرف موضعی عسل برای تسریع بهبود زخم ها استفاده شده و در درمان سوختگی ها زخم بستر و زخم های عفونی مفید بوده است در بررسی های آزمایشگاهی عسل در برابر ارگانیزم های شایع فونی کننده زخم های جراحی، دارای فعالیت آنتی باکتریال و ضد قارچ بوده است طی مطالعه کوچکی، 9 شیرخوار مبتلا به عفونت زخم بزرگ و باز با کشت مثبت متعاقب عمل جراحی که در آنها درمان استاندارد (بیش از 14 روز آنتی بیوتیک مناسب داخل وریدی و شستن با کلرهگزیدین) با شکست مواجه شده بود مورد بررسی قرار گرفتند این زخم ها 2 بار در روز با 5 تا 10 میلی لیتر عسل تازه تغییر نیافته تحت درمان قرار گرفتند 5 روز پس از شروع درمان بهبود بالینی قابل توجهی مشاهده و در روز بیست و یکم پس از آغاز درمان تمامی زخم ها کاملا بسته تمیز و استریل بودند در دیگر کارآزمایی تصادفی کنترل شده گاز آغشته به عسل با یک ورقه پلی اورتان در سوختگی های با ضخامت نسبی مقایسه و از نظر آماری زخم هایی که با عسل درمان شده بودند نسبت به زخم هایی که با ورقه پلی اورتان تحت درمان قرار گرفتند التیام زودتر ( به طور متوسط 10/8 روز در مقابل 15/3 روز) و از نظر عواغرض مانند عفونت، گرانولاسیون بیش از حد و انقباض زخم یکسان بودند. به نظر می رسد خواص عسل در ترمیم زخم ها به علت ویژگی های دیرید کننده آنزیم کاتالاز، جذب آدم ناشی از خاصیت عسل در جذب رطوبت، توانایی آن برای گسترش گرانولاسیون و اپی تلیزاسیون از لبه های زخم و خواص آنتی میکروبیال آن باشد. اگرچه گزارش هایی در ارتباط با درمانیت تماسی ناشی از عسل وجود دارد اما عوارض جانبی مهمی گزارش نشده است.

درمان، سوختگی، عسل