عالمه اصغری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم باغبانی دانشگاه ارومیه
زهرا باقری تیرتاشی - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
خلیل حقیقی - معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان بهشهر

زیتون Olea europaea L.) درختی همیشه سبز، مدیترانه ای و بومی ایران است و از میوه آن جهت تهیه کنسرو روغن زیتون استفاده می شود از آنجایی که ارتفاع از سطح دریا به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در کاشت زیتون تاثیر مهمی بر ملکرد میوه و ترکیب اسید های چرب آن نشان داده است پژوهش حاضر در سال 1390 با هدف مقایسه سطوح ارتفاعات مختلف از سطح دریا بر روی درصد روغن در ماده خشک و ترکیب اسید های چرب روغن زیتون در شمال ایران اجرا شد. این آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه ارتفاع مختلف 50، 300 و 480 متر از سطح دریا انجام شد نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع از سطح دریا درصد روغن در ماده خشک میوه زیتون افزایش می یابد که این افزایش در نتیجه افزایش میانگین وزن و نسبت گوشت به هسته در ارتفاعات بالاتر حاصل شد همچنین تغییرات ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی داری بر روی ترکیب اسید های چرب روغن زیتون داشته است به طوری که در ارتفاع پایین تر میزان اسید چرب غیراشباع یک باندی اسید اولتیک که اصلی ترین جزء تشکیل دهنده روغن زیتون می باشد بیشتر بود و با افزایش ارتفاع از سطح دریا از میزان اسید اولئیک کاسته شد به طوری که در ارتفاع 50 متر از سطح دریا میانگین اسید اولئیک در زمان رسیدن میوه 74/75 درصد بود درحالی کمه در ارتفاع 480 متر از سطح دریا کمترین میزان اسید اولئیک در زمان رسیدن میوه 70/59 درصد به درست آمد در مورد میزان اسید لینولئیک و ارتباط آن با ارتفاع از سطح دریا نتیجه عکس حاصل شد به طوری که در ارتفاع 480 متر از سطح دریا مقدار اسید لینولئیک 13 درصد و در ارتفاع 50 متر از سطح دریا کمترین میزان اسید لینولئیک و 8/4 درصد به دست آمد.

زیتون، اسید های چرب، اسید چرب غیراشباع، درصد روغن، ارتفاع از سطح دریا