صادق کریمی - استادیار آب و هواشناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید منصوریان خواجه لنگی - دانشجو کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه پیام نور واحد اصفهان

خشکسالی از حوادث استثنایی تاسف باریاست که همواره جوامع انسانی گیاهی و به طور کلی اکولوژی محیط را دستخوش تغییرات شگرفی قرار می دهد خشکسالی به کندی شروع می شود و طبیعت پنهانی دارد و تداوم وقوع آن طولانی است و اثرات ناشی از آن در بخش های مختلف کشاورزی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به صورت تدریجی ظاهر می شود هدف از انجام این پژوهش کمی کردن خشکسالی و دستیابی هب سیاست اصولی و منطقی با استفاده از نمایه z نرمال در استان چهار محال و بختیاری می باشد زیرا با بررسی اثرات خشکسالی بر محصولات کشاورزی وراه های مقابله با آن می توان فشار اقتصادی و اجتماعی آسیب های زیست محیطی ناشی از خشکسالی را کاهش داد در این پژوهش با استفاده از شاخص Z نرمال داده های بارش سالیانه و فصلی ایستگاه های سطح استان طی دوره آماری 2005-1986 تجزیه و تحلیل و ویژگی عمومی رخدادهای خشکسالی ها از قبیل فراوانی ها شدت و تداوم آن مشخص و مورد بررسی قرار گرفتند نتایج این بررسی نشان می دهد چکه در طی دوره آماری مورد مطالعه در مناطق مختلف استان امکان وقوع خشکسالی سالیانه فصلی و ماهانه وجود داشته که از نظر شدت خشکسالی سالیانه، خشکسالی های متوسط و نرمال و از لحاظ دوره تداوم، دوره های یکساله بیشترین فراوانی را داشته اند به نظر می رسد که از میان فصول، شدت خشکسالی فصل بهار و از میان ماه ها شدت خشکسالی ماه بهمن (فوریه) بیشتر از ماه های دیگرد ر سال بوده است. برای مطالعه دقیق تر خشکسالی و اثرات آن بر محصول زراعی گندم سال های 76- 77، 77-78، 78-79، 79-80، 80-81، 81-82، 82-83، 83-84 با توجه به آمار سطح زیر کشت و میزان عملکرد آن انتخاب و سپس ارتباط بین خشکسالی با میزان عملکرد گندم (دیم و آبی) در سالی های ذکر شده مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.

خشکسالی، اثرات خشکسالی، کشاورزی، شاخص z نرمال، استان چهار محال و بختیاری