تأثیر کود دامی بر بازیابی فسفر باقیمانده و عملکرد محصول

در جهت جبران کمبود فسفر که یکی از عناصر غذایی ضروری برای گیاه محسوب می شود سالیانه مقادیر زیادی کودهای شیمیایی فسفاته به خاک اضافه می گردد . مصرف بی رویه کودهای فسفاته و تجمع فسفر در خاک علاوه بر افزایش هزینه ها، تأثیر منفی بر بسیاری از عناصر غذایی کم مصرف داشته و سبب آلودگی محیط زیست نیز می گردد . بخش اعظم کودهای فسفره مصرفی در فاز جامد خاک نگهداری می شود . فسفر تجمع یافته در خاک بتدریج می تواند مورد استفاده گیاهان کشتهای بعدی قرار گیرد . نتایج حاصله از مطالعات محققین کانادایی نشان می دهد که مصرف 100 کیلوگرم فسفر در هکتار می تواند فسفر مورد نیاز گندم را در یک تناوب 8 ساله گندم – کتان تأمین نماید . عواملی نظیر pH خاک، کربنات کلسیم، بافت خاک و ماده آلی در بقاء فسفر باقیمانده و میزان بازیابی آن مؤثر است ] . [ 5 لارسون و همکاران ] [ 2 گزارش می کنند که ماده آلی تشکیل آپاتیت را به اندازه ده درصد کاهش داده و تا حد زیادی جدا شدن فسفر از بلورهای تازه تشکیل شده آپاتیت را افزایش می دهد . بر اساس گزارش لوپز – هرناندز و همکاران ] [ 3 مواد آلی با تولید آنیونهای آلی قادر به رقابت با یونهای فسفات جذب شده بر روی سطوح ذرات خاک بوده و از این طریق بر قابلیت استفاده این یون توسط گیاه مؤثر می باشد . شریف و همکاران نقش اصلی در افزایش حلالیت کودهای فسفره در خاک را مربوط به کود حیوانی میدانند . بر اساس این گزارش و گزارشات دیگر مواد آلی می تواند بصورت پوششی محافظ در اطراف ذرات کود یا بعنوان پیوند دهنده فسفر در محلهای تبادل آنیونی و یا از طریق واکنش با فسفر و تشکیل ترکیبات فسفات آلی عمل نماید که در تمامی این حالات قابلیت استفاده فسفر برای گیاه افزایش یافته و آزاد سازی تدریجی فسفر در محلول خاک وجود خواهد داشت . هدف از اجرای این طرح بررسی اثرات کود دامی بر قابلیت استفاده و بازیابی فسفر باقیمانده از سالهای قبل و نیز بررسی روند تخلیه فسفر از خاک در شرایط مصرف یا عدم مصرف کود دامی بوده است .