محمد ترکمان - دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
مصطفی ترکمان - دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
مجتبی ترکمان - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد

یکی از اهداف استراتژیک در برنامه های به نژاد معرفی یک یا چند ژنوتیپ سازگار برای کشت در یک یا چند منطقه است. در بررسی مواد آزمایشی در برنامه های به نژادی، ژنوتیپ هایی سازگار ارزیابی می شوند که واریانس اثر متقابل آنها با محیط اندک باشد. دو شاخص مقدار و پراکنش نزولات جوی و درجه حرارت محیط مهمترین عوامل موثر در تغییر عملکرد گیاهان زراعی به شمار می آیند. گزینش در شرایط محیطی مطلوب، ژنوئتیپ های مناسی هم برای شرایط تنش و هم برای شرایط مطلوب توید می کند. مقدار بالای TOL نشانه حساسیت ژ«وتیپ به تنش بوده و انتخاب ژنوتیپ ها برا ساس مقادیر کم TOL است. مقدار کمتر شاخص حساسیت به خشکی نشان دهنده تغییرات کم عملکرد یک ژنوتیپ در شرایط تنش نسبت به شرایط مطلوب و در نتیجه پایداری بیشتر آن ژنوتیپ است. با استفاده از نتایج همبستگی بین شاخص های YP, YS با STI, SSI, TOL, MP و همچنین نتایج حاصل از ترمسیم پای پلات شاخص مقاومت به خشکی STI معرفی گردید. شاخص های STI, GMP شاخص های مناسبی برای برآورد پایدای عملکرد و همچنین دستیابی به ارقام با عملکرد بالا در هر دو محیط می توانند بکار روند. تحلیل همبستگی بین شاخص ها و میانگین عملکرد در شرایط آبی و دیم نشان داد که مناسب ترین شاخص ها برای غربال کردن لاین ها در دو شرایط آبی و دیم دو شاخص TOL , MP هستند.

پایداری عملکرد، شرایط تنش، شرایط مطلوب، گزینش، قابلیت تولید و گیاهان زراعی