بررسی اثر نماتدکشی عصاره تعدادی از گیاهان دارویی خانواده نعناع (Labiatea) روی نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica) در شرایط آزمایشگاهی

نماتد های ریشه گرهی (Meloidogyne spp) گروهی از نماتد های انگل گیاهی هستند که به لحاظ خسارتی که گونه های مختلف آن در سطح جهان به محصولات مختلف وارد می آورند از اهمیت زیادی برخوردار بوده و روش های متعددی همچون تناوب زراعی، ارقام مقاوم و ترکیبات شیمیایی برای مبارزه با آنها استفاده می شود. مشکلات و خطرات زیست محیطی از دلایل توجه محققان به استفاده از روش های غیرشیمیایی همچون استفاده از گیاهان و فرآورده های گیاهی با خاصیت نماتدکشی می باشند. برای بررسی فعالیت ضد نماتدی عصاره های آبی، متانولی و استونی گیاهان خانواده نعناع، از سه گیاه دارویی آویشن باغی، مرزه و زوقا در طرح آزمایشی فاکتوریل بصورت کاملا تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. اثر غلظت های 0، 1،5 و 10 درصد عصاره های روی مرگ و میر 100 عدد لارو سن دوم و 100 عدد تخم نماتد به طور جداگانه ارزیابی گردید. میزان مرگ و میر لاروها و عدم تفریح تخم، 72 ساعت پس از اضافه کردن عصاره ها محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصل نشان دهنده اثر معنی دار عصاره ها روی مرگ و میر لارو و ممانعت از تفریح تخم بود. اثر کشندگی و بازدارندگی یا غلظت عصاره ها رابطه مستقیم داشت. به عبارت دیگر غلظت 10% عصاره متانولی مرزه بالاترین میزان مرگ و میر لارو و بازدارندگی از تفریح تخم نماتد را نشان دادند. در مجموع عصاره های گیاهان مورد آزمایش تاثیر مطلوبی علیه نماتد Meloidogyne javanica داشته و این گیاهان می توانند به عنوان عوامل طبیعی نماتدکش مورد توجه قرار گیرند.

Keywords:

آویشن باغی , زوفا , عصاره , مرزه , نماتد ریشه گرهی