بررسی سیستماتیک گونه های دارویی Lythrum salicariaL و Lythrum hyssopifoiaL از تیره حنا (Lythracea) در ایران

فلور تیره Lythraceae در ایران از سال 1380 تا 1381 مطالعه شد. با استفاده از نمونه های گیاهی هر بار یومی و نمونه های جمع آوری شده از طبیعت شرح خانواده سایر آرایه ها، کلید شناسایی جنس ها و گونه های موجود در ایران و پراکندگی جغرافیایی آنها تهیه شد. در مجموع 4 جنس و 13 گونه از این تیره در ایران شناسایی شد. از مهمترین ویژگی های این تیره وجود برگ های ساده، گل های نر و ماده منظم، کمری، 4 تا 6 پر با گل بنه استکانی، لوله ای یا چرخه ای و 4 تا 6 کاسپرگ فرعی و گلبرگ های جدا می باشد. حنا (Lawasonia inermis) یکی از گیاهان با ارزش این تیره است که از نظر صنعت رنگ آمیزی اهمیت زیادی دارد و به صورت کاشته شده در نواحی خلیجی عمانی و ایرانی تورانی رویش دارد و گونه های salicariaL Lythrum و Lythrum hyssopifolia L. با نام فارس خون فام یا فرندل از گیاهان دارویی آب پسند موجود در این تیره می باشند که به فرم علفی یک ساله یا چند ساله می باشند و در نواحی رویشی ایرانی تورانی، خلیجی عمانی و خزری و زاگرسی پراکنش دارند و به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی در سر شاخه های گیاهان گلدار گیاه لعاب، مواد قندی، اسید های آلی و به مقدار زیاد ترکیبات فنلی به ویژه تاتن و فلاونویید سالیکارین از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به عنوان ماده بند آورنده خون در طب سنتی استفاده می شوند و همچنین در مداوای واریس سیاهرگی و خونریزی لثه ها و همورویید و اگزما نیز استفاده می شود. اثرات ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی و هیپوگلیسمی و ضد قارچی این گیاه نیز مشخص شده است بعلاوه به عنوان منبع ویتامین C نیز می باشند.

Keywords:

سالیکارین , ایران و تورانی , خلیج عمانی , خزری , گل بنه , کمری , Lythraceae , Lythrum