علیرضا مرجودی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
محمود صلحی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان

افزایش عملکرد با استفاده از عناصر کم مصرف B,Cu, Zn, Fe و Mn در بخش های وسیعی از دنیا از جمله مناطقی از آمریکا مشاهده شده است . با آنکه گیاه به مقدار کمی از عناصر کم مصرف احتیاج دارد، ولی کمبود آنها عملکرد را محدود می نماید . گندم به کمبود روی و منگنز حساسیت بیشتری نشان می دهد تا به کمبود بـُر ، مس و آهن . در آزمایشی که با شش تیمار شاهد، مصرف خاکی ، محلول پاشی ، آغشته کردن بذر و روش توأم آغشته کردن بذر + محلول پاشی توسط ایلماز و همکاران (1997) بر رفع کمبود روی در گندم انجام شد، نتایج ذیل به دست آمد . صرف نظر از روش مصرف روی ، در همه تیمارها افزایش عملکرد نسبت به شاهد معنی دار شد . در همه روش ها مصرف روی سبب افزایش بیوماس گردید . بالاترین افزایش عملکرد 109) درصد ) ، مربوط به روش مصرف خاکی و کمترین مربوط به محلولپاشی 40) درصد ) بوده است کاربرد روی اثرات معنی داری بر اجزاء عملکرد از جمله تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه داشته است . تعداد سنبله در متر مربع ، بیشترین اثر را در افزایش غلظت و عملکرد داشته است . کاربرد خاکی روی اقتصادی بوده و اثر دراز مدت در غنی سازی دانه در خاک های دارای کمبود روی داشته است موسوی نیک و همکاران (1997) طی تحقیقی مشاهده نمودند که با مصرف کودهای سولفات روی و سولفات منگنز علاوه بر افزایش تولید و غنی سازی، بذرهای گندم به دلیل ذخیره سازی عناصر غذایی از ریشه دهی بیشتری برخوردار می شوند . در صورتی که محلول پاشی با عناصر کم مصرف در زمان گلدهی انجام گیرد، احتمال وقوع حالت فوق حتمی خواهد بود . در تحقیق دیگری ملاحظه گردید با کاربرد ترکیبات روی (Zn) و منگنز (Mn) ، غلظت روی به مقدار قابل توجهی در دانه گندم و کلش اضافه گردید مجیدی و ملکوتی (1377) در آزمایش های متعدد خود در مزارع گندم استان کردستان به این نتیجه رسیدند که با مصرف سولفات روی غلظت روی در خاک، درصد عملکرد گندم و غلظت روی در دانه گندم به طور معنی داری افزایش می یابد