تعیین راندمان کود ازته در برنج رقم ندا

سرمایه گذاری های قابل توجهی در کارهای تحقیقی و ترویجی برای بهبود مدیریت کودهای ازته در برنج فاریاب صورت گرفته است زیرا در حال حاضر سطوح عملکرد شالیکاران آسیایی به مصرف مقادیر زیاد کودهای ازته وابسته است . برای استفاده کارآمد و اصولی از کودهای ازته، ارزیابی قدرت تامین ازته خاک ها ضروری است . ازت قابل معدنی شدن در اراضی شالیزاری نقش مهمی در تغذیه برنج دارد زیرا حتی در خاک هایی که کود ازته دریافت کرده اند 50 تا 80 درصد ازت مورد نیاز گیاه برنج از منابع بومی خاک تامین می شود ) ).3 به نظر می رسد کربن آلی خاک و میزان ازت کل خاک شاخص های خوبی از ازت قابل جذب در خاک های برنج نواحی گرمسیری باشند ).2) ظرفیت تامین ازته خاک پارامتر کلیدی و تعیین کننده نیاز کودی ازته می باشد ). 8) مقدار مواد آلی خاک های شالیزاری مازندران که سرچشمه و منبع تولید ازت در خاک محسوب می شوند، طیفی از مقادیر کم تا زیاد را در بر می گیرد که همین امر دلالت بر تفاوت نیاز کودی خاک ها برای رقم مشخصی از گیاه مورد کشت خواهد داشت 1) و ).7 کودهای شیمیایی ازته عموماً بطور کارآمد مورد استفاده قرار نگرفته و در معرض شیوه های متعددی از تلفات قرار دارند ).5) تلفات ازت در برنج غرقابی عمدتاً از طریق تصعید NH3 و دنیتریفیکاسیون اتفاق می افتد ).6) تلفات یاد شده، راندمان استفاده از کود توسط گیاه برنج را کم می نماید . در حقیقت راندمان بسیار پایین مصرف کود ازته، صفت مشخصه سیستم های برنج فاریاب می باشد . تلفات ازت کودی تا حدود 10 تا 65 درصد ازت مصرف شده نیز برآورد می شود ).4) مقدار تلفات ازت خاک ( بومی و یا کودی ) ارتباط مستقیمی با مقدار ازت موجود در خاک دارد . بنابراین شناخت و تعیین راندمان مصرف کود ازته در خاک های دارای مقادیر مختلف ازت بومی ( ظرفیت های مختلف تأمین ازته خاک ها ) و در سطوح مختلف مصرف کود ازته می تواند ما را به راندمان مصرف کود مورد نیاز در حالت بهینه در هر کدام از شرایط خاک ( مقادیر متفاوت مواد آلی خاک ) رهنمون سازد . بهبود راندمان مصرف کود از نقطه نظر محیطی ( آلودگی کمتر ) و نیز از نقطه نظر اقتصادی ( هزینه کمتر کود و یا عملکرد بیشتر ) سودمند می باشد ).9) به این ترتیب آزمایش حاضر با اهداف زیر اجرا گردیده است : -1 تعیین راندمان کود ازته در ارقام پرمحصول در سطوح مختلف مواد آلی خاک -2 توصیه کود ازته برای ارقام پرمحصول برنج بر حسب ظرفیت تأمین ازته خاک -3 اجتناب از مصرف بیرویه کود ازته در شالیزار -4 افزایش تولید در واحد سطح و کاهش خطر آلودگی محیط زیست . به منظور تعیین راندمان مصرف کود ازته در برنج رقم ندا، آزمایش مزرعه ای در دو قطعه دارای ماده آلی مختلف ( کم و متوسط ) در دو سال زراعی 1379 و 1380 در مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران انجام شد .