ایرج پیروز - عضو هیات علمی بازنشسته، گروه اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران
محسن جهان بین - کارشناس ارشد ژئوفیزیک، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران
علی رفعت هراب - کارشناس ارشد ژئوفیزیک، شرکت سدسازان شرق، معدن سنگ آهن سنگان، ایران
غفار احمدزاده - کارشناس ارشد ژئوفیزیک

در این مقاله ادعا می شود که آرایش الکترودی قطبی – دو قطبی متقارن در مقایسه با سایر آرایش های الکترودی متداول، مناسب ترین آرایش برای اکتشاف ناهمگنی های جانبی واقع در زیر سطح زمین است. برای اثبات این ادعا به مدل های ریاضی و مقاطع حساسیت اسناد شده است و نشان داده شده است که این آرایش بیشترین عمق نفوذ و قابلیت تفکیک جانبی را دارا می باشد. در این مقاله، نتایج دو برداشت که توسط آرایش فوق الذکر در روی سنگ های آهکی کوههای تپال در غرب شاهرود انجام شده اند، نشان داده شده اند. برداشت نخست در مجاورت چاه آب شرکت زغال سنگ البرز شرقی صورت گرفته است. در مقطع قائم مقاومت ویژه الکتریکی حاصله از این برداشت که از مدل سازی معکوس دو بعدی داده های اندازه گیری شده به دست آمده است، وجود آب در شکافی که در اثر عملکرد یک گسل قائم ایجاد شده است، به طور واضح قابل تشخیص می باشد. اطلاعات به دست آمده از این مقطع و اطلاعات حاصل از حفاری انجام شده در کنار این چاه با یکدیگر به خوبی مطابقت دارند. برداشت دوم بر روی گسل پنهان شاهرود انجام شده است. در مقطع قائم مقاومت ویژه الکتریکی حاصله از این برداشت که از مدل سازی معکوس دو بعدی داده های اندازه گیری شده به دست آمده است، وضعیت هندسی گسل مذکور به طور بسیار دقیقی مشخص شده است که با شواهد زمین شناسی موجود در اطراف گسل یادشده به خوبی همخوانی می کند.

آرایش الکترودی قطبی - دوقطبی متقارن، مدل سازی معکوس دوبعدی، مدل های ریاضی، مقاطع حساسیت