کیوان خیر - دانشجوی کارشناسی ارشد اکتشاف نفت دانشگاه شاهرود
علی مرادزاده - استاد دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک دانشگاه شاهرود
بهزاد تخم چی - استادیار دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک دانشگاه شاهرود

یکی از روش های اساسی در محاسبه درصد اشباع سیال موجود در مخازن هیدروکربوری، فرمول آرچی می باشد. علاوه بر پارامترهای قابل اندازه گیری توسط نگارهای چاه پیمایی مانند تخلخل و مقاومت ویژه، پارامترهای دیگری موسوم به ضرایب آرچی وجود دارد. آرچی این ضرایب را بر اساس تطابق داده های آزمایشگاهی با فرمول اشباع شدگی در ماسه سنگ ها تعریف و مقادیر ثابتی برای آن ارائه داد. سنگ های کربناته برخلاف ماسه سنگ ها به دلیل بالابودن میزان ناهمگنی، دارای تنوع زیادی در لیتولوژی، بافت، شکل و نحوه توزیع منافذ می باشد. به همین دلیل تغییرات ضریب پیچاپیچی به عنوان ضریبی که وابسته به شکل و نحوه ارتباط کانال ها به یکدیگر است، در این نوع از سنگ ها بالا بوده و درنظر گرفتن یک مقدار ثابت برای این ضریب، همانند مخازن ماسه سنگی، باعث خطا در محاسبه درصد اشباع سیال می شود. در این مطالعه با استفاده از امواج استونلی اندازه گیری شده توسط ابزار DSI و انجام محاسبات لازم، مقدار ضریب پیچاپیچی به طور پیوسته در زون مخزنی یکی از چاههای میادین جنوب ایران محاسبه گشت. مقادیر به دست آمده دارای همبستگی 3/83 درصد با مقادیر اندازه گیری شده توسط آزمایشات مغزه می باشند. که بیانگر کارایی خوب این روش در محاسبه ضریب پیچاپیچی می باشد.

فرمول آرچی، ضریب پیچاپیچی، ابزار DSI، امواج استونلی