آینده پژوهی در حوزه ی انرژی و بررسی مقوله ی امنیت انرژی کشور

انرژی، کالایی استراتژیک است که نقشی کانونی در امنیت بین المللی و اقتصاد جهانی دارد. از آنجا که رشد اقتصادی کشورها وابسته به تامین انرژی است، بنابراین امنیت انرژی از مهمترین چالش های اقتصادهای بزرگ جهان، به شمار می رود. امنیت انرژی مفهومی چندبعدی است و ذی نفعان، هر یک از زاویه ی دید خود به آن می نگرند. مفهوم امنیت انرژی در طول زمان تغییر یافته و اکنون علاوه بر امنیت عرضه انرژی ، امنیت تقاضای انرژی را نیز شامل می شود. در این مقاله، با توجه به نقش اساسی آینده پژوهی در حوزه ی انرژی، ضمن تبیین مقوله های فوق الذکر، به آنالیز رویکردی جدید در فرآیند برنامه ریزی سناریو به منظور بررسی مقوله ی امنیت انرژی کشور پرداخته می شود. سناریوها به مثابه یکی از ابزارهای نخستین و پرکاربرد در فرآیند تفکر و مدیریت استراتژیک هستند که استراتژیست ها، رهبران و مدیران سازمان ها برای تصمیم گیری در برابر عدم قطعیت های پیش روی خود به کار می برند. برنامه ریزی سناریو روش منظمی برای کشف نیروهای پیشران کلیدی در متن تغییرات شتابان، پیچیدگی های فوق العاده و عدم قطعیت های متعدد است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مقوله ی امنیت انرژی تحت الشعاع عوامل متعدد از جمله روابط سیاسی، تحریم ها، تامین منابع مالی و ... قرار می گیرد. بنابراین به منظور تامین امنیت انرژی، نیاز به استراتژی های چندوجهی که بتوانند در موقعیت های متفاوت پاسخگو باشند، لازم و ضرروی به نظر می رسد.

Keywords:

آینده پژوهی , امنیت انرژی , برنامه ریزی سناریو , عدم قطعیت