جمشید مختاری - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
نبی اله یارعلی - دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد

کشور ما در ردیف کشورهای با پوشش کم جنگلی قرار دارد. جنگلهای ایران که بخشی از منابع طبیعی تجدید شونده را تشکیل میدهند منابع اصلی تولید چوب و تامین کننده مواد اولیه صنایع چوبی و سلولزی کشور می باشند. در شرایط فعلی، این جنگلها توانایی تامین کلیه نیاز های کشور به مواد چوبی و سلولزی را ندارند. لذا در این بررسی که بر مبنای آینده پژوهی با استفاده از روش ترکیبی شامل تجزیه و تحلیل روند موجود، سناریو پردازی )چالش ها و فرصت ها( و چشم انداز سازی صورت گرفته، تلاش شده است راهکارهای مناسب جهت برون رفت از شرایط فعلی و نیل به توسعه پایدار در این بخش ارائه گردد. این بررسی نشان می دهد حتی اگر سرانه مصرف 2/0 متر مکعب که کمتر از سرانه جهانی (3/0 متر مکعب) است مبنای محاسبه قرار گیرد، در وضعیت فعلی سالانه به 15 میلیون متر مکعب چوب نیاز است که در شرایط توسعه برای یک جمعیت 100 میلیونی این نیاز به 20 میلیون مترمکعب چوب در سال افزایش می یابد. بررسی چشم اندازها با توجه به وجود ظرفیتهای زراعت چوب با استفاده از گونه های تند رشد نشان می دهد، افزایش سطح صنوبرکاری از 150 هزار هکتار در کشور به 500 هزار هکتار و بیشتر، استفاده از یافته های تحقیقاتی موسسات و مراکز پژوهشی، رعایت اصول فنی و مردمی کردن درختکاری می تواند تولید چوب کشور را به 15 تا 20 میلیون مترمکعب در سال ارتقاء دهد و از این طریق نیاز روز افزون صنایع چوبی و سلولزی را تامین و در عین حال موجب حفظ و صیانت از جنگلهای طبیعی کشور شده و امر دستیابی به توسعه پایدار زیست محیطی را قرین موفقیت خواهد نمود.

جنگل، آینده پژوهی، گونه های تند رشد، چوب و سلولز، توسعه پایدار