نجفعلی شهبازی - دانشگاه امام حسین (ع)
روح اله غلامی - دانشگاه امام حسین (ع)

آینده پژوهی فرآیندی است که از طریق ارتباط، هم اندیشی و همگرایی با دانشمندان ارشد، سازمان ها و نهادهای جامعه، تعریف و به سیاست گذاران و تصمیم سازان اعلام می شود تا برنامه ها و موضع مناسبی را برای آینده کشور طراحی کنند. در این میان رشته مطالعات بین الملل بدلیل ملاحظات ذاتی خود در زمینه پویایی آینده سیستم سیاسی بین المللی با این علم روابط نزدیک دارد. تفکر در مورد تحولات آینده حداقل این مزیت را دارد که کشور کمتر در مواجهه با تغییرات غافلگیر می شود . دیگر آنکه ساختن آینده اگر ادعایی بزرگ و پرابهام است، اما تطبیق دادن کشور با تحولات و تغییرات حادث شده در آینده به نظر می رسد که ما در عرصه تحولات بین المللی به عنوان یک بازیگر موفق ایفای نقش نمائیم. تصمیم گیری راهبردی در مطالعات بین الملل، معطوف به حوزه های ملی ،منطقه ای و بین المللی است. تصمیمات درست نیازمند شناخت آینده ، واقعیات موجود ، توانمندی ها و بررسی گزینه های احتمالی و برآورد دقیق هزینه ها و دستاوردهای هر اقدامی با توجه به محیط های راهبردی داخلی و بین المللی است. یکی از ابزارهای اصلی آینده پژوهی در مطالعات بین الملل شبیه سازی است که مهم ترین نقطه قوت آن برقراری ارتباط بین تعداد زیادی متغیر است تا بتوان توسط آن فرضیه های گوناگون را ساخته و آزمایش نمود. در حوزه مطالعات بین الملل، معمولا از روش شبیه سازی جهت شیوه انجام مذاکرات، توسعه اقتصادی کشورها ، تشکیل ائتلاف های منطقه ای و بین المللی، روابط تجاری کشورها ،پیشبرد اهداف دیپلماتیک ،کنترل یا ایجاد بحران، انجام دادن کودتا یا اعمال زور و اقدام به جنگ استفاده می شود. مقاله حاضر ضمن تشریح ادبیات موضوع آینده پژوهی ، مدل های شبیه سازی در مطالعات بین الملل را بررسی و تبیین می نماید.

شبیه سازی، سناریونویسی، روابط بین الملل، مدل های شبیه سازی، مطالعات بین الملل